Mô hình kim tự tháp ngược – Xu thế quản trị mới của thời đại

Được xem như điển hình cho phương pháp quản lý hiện đại nhờ khả năng ứng dụng cao trên nhiều quy mô tổ chức, mô hình kim tự tháp ngược đã và đang trở thành xu thế quản trị mới của đông đảo các doanh nghiệp Việt Nam. Chi tiết hơn về loại mô hình này, mời bạn hãy cùng theo dõi trong bài viết của Govi ngày hôm nay!

Mô hình kim tự tháp ngược là gì?

Về cơ bản, mô hình kim tự tháp ngược chính là “phiên bản đảo ngược” của mô hình kim tự tháp truyền thống trong quản lý hiện đại. Theo đó, trong mô hình này, các nhân viên nằm ở cấp cao nhất của kim tự tháp. Ngược lại, nhà quản lý sẽ nằm ở các cấp thấp hơn. Với mô hình kim tự tháp ngược, nhóm lãnh đạo điều hành không còn là yếu tố quan trọng hàng đầu của doanh nghiệp.

Một số hạn chế của mô hình kim tự tháp truyền thống so với mô hình kim tự tháp ngược

Mô hình kim tự tháp truyền thống là hệ thống phân cấp điển hình được áp dụng phổ biến tại hầu hết các tổ chức. Với mô hình này, mỗi vị trí trong doanh nghiệp sẽ phân cấp theo thứ tự từ trên xuống dưới.

Trong đó, quyền lực cao nhất thuộc về người đứng đầu. Các nhân viên ở cấp thấp hơn có trách nhiệm báo cáo, giải trình lên cấp trên và thực hiện những nhiệm vụ được giao phó. Tương tự, nhà quản lý cấp cao cần phải tiếp nhận báo cáo và ra quyết định cho nhân viên.

Ở vị trí càng cao trên kim tự tháp, quyền hạn mà nhà quản lý sở hữu càng lớn. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường biến động cùng những đổi mới không ngừng của cách thức quản trị như hiện nay, mô hình kim tự tháp truyền thống đang dần bộc lộ nhiều hạn chế lớn mà tiêu biểu có thể kể đến là:

Mô hình kinh doanh kim tự tháp truyền thống còn thiếu tính linh hoạt

Để tồn tại trước bối cảnh nền kinh tế xã hội đang vận động và thay đổi nhanh chóng từng ngày, các doanh nghiệp không thể giữ nguyên duy nhất một mô hình cố hữu. Thay vào đó, nhà quản lý cần tiến hành cải tiến linh hoạt về văn hóa, tổ chức và con người nhằm tạo ra nhiều giá trị mới đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Trong khi đó, mô hình quản trị dạng kim tự tháp truyền thống lại mang tính cứng nhắc quá cao, khiến quyền tự chủ của nhân viên bị giới hạn. Theo đó, mọi hoạt động trong công việc đều phải tuân theo ý kiến chỉ đạo của cấp trên và không có chỗ cho sự sáng tạo.

Bên cạnh đó, việc yêu cầu nhân viên báo cáo mọi hoạt động tới lãnh đạo gây tốn quá nhiều thời gian do phải thông qua lần lượt từng cấp bậc được phân chia theo kim tự tháp. Do đó, nhìn một cách tổng quan, cách thức vận hành này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Chỉ cần nhà quản lý ứng phó chậm trễ dù là 01 giây, doanh nghiệp cũng có thể dễ dàng bị bỏ lại phía sau.

Mô hình kim tự tháp truyền thống gây “tắc nghẽn” luồng thông tin

Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Sidney Yoshida, chính nhà quản lý kinh doanh người Nhật Bản này đã khẳng định rằng các nhân viên nắm rõ khoảng 100% mọi vấn đề tuyến đầu của một tổ chức. Bên cạnh đó, 74% vấn đề được biết bởi giám sát viên, 9% vấn đề được biết bởi nhà quản lý và chỉ 4% vấn đề được biết bởi ban lãnh đạo cao nhất.

Những con số này đã nói lên thực trạng rất đáng báo động về cách hoạt động của mô hình kim tự tháp truyền thống phân cấp từ trên xuống dưới. Bởi phương pháp này đang vô hình chung tạo nên “vách ngăn” khiến luồng thông tin “chảy” trong doanh nghiệp bị “tắc nghẽn”. Theo đó, việc nhà lãnh đạo đưa ra quyết định sai lầm do không tiếp nhận đầy đủ thông tin cần thiết chính là hệ lụy của vấn đề này.

Mô hình kim tự tháp cũ khiến nhân viên thiếu động lực

Việc phân chia cấp bậc từ trên xuống dưới và hạn chế quyền hạn khiến cho động lực cũng như năng suất làm việc của nhân viên bị suy giảm. Khi các nhân viên chỉ đơn giản tuân theo mệnh lệnh từ cấp trên, họ sẽ cảm thấy bị ép buộc, gò bó và dễ sản sinh tâm lý ỷ lại vào nhà quản lý, chỉ làm những công việc được chỉ định.

Điểm đột phá của mô hình đảo ngược trong quản trị là gì?

Để khắc phục những hạn chế trong mô hình quản lý doanh nghiệp dạng kim tự tháp cổ điển, mô hình kim tự tháp ngược đã ra đời. Nhờ sự xuất hiện của hệ thống này, cơ cấu tổ chức truyền thống đã hoàn toàn được lược bỏ, giúp mở ra kỷ nguyên mới của phương pháp quản trị tinh gọn.

Với cách thức phân cấp từ dưới lên trên, mô hình kim tự tháp ngược tập trung nhiều hơn vào nhóm nhân viên trực tiếp tham gia vào quá trình gia tăng giá trị cho khách hàng. Họ sẽ trở thành lực lượng đóng vai trò nòng cốt trong bộ máy vận hành của công ty.

Sự thay đổi này bắt nguồn từ một thực tế rằng mối tương tác giữa khách hàng với nhân viên chính là điều kiện tiên quyết quyết định việc khách hàng liệu có tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp hay không.

Nhìn chung, mô hình kim tự tháp đảo ngược hoạt động theo nguyên tắc tối đa hóa vai trò của đội ngũ nhân sự. Do đó, bộ phận này sẽ được trao cho quyền hành để tự chủ hơn trong quá trình làm việc hay ra quyết định mà không cần phải chờ đợi yêu cầu/chấp thuận từ cấp trên.

Bằng cách triển khai này, hệ thống quản trị kim tự tháp ngược giúp nâng cao hiệu quả giao tiếp giữa các thành viên trong doanh nghiệp để tạo ra một nhóm linh hoạt, phản ứng nhanh. Từ đây, tốc độ lan truyền của các ý tưởng cải tiến trên phạm vi toàn tổ chức cũng được cải thiện một cách đáng kể.

Cơ cấu tổ chức theo mô hình kim tự tháp ngược tiêu chuẩn

Với mô hình quản trị kim tự tháp ngược, cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp sẽ được sắp xếp từ dưới lên theo các cấp bậc như sau:

Cấp 01 – Sự hài lòng của khách hàng

Cấp độ cao nhất trong hệ thống kim tự tháp ngược chính là sự hài lòng của khách hàng. Điều đó có nghĩa rằng mọi hoạt động của doanh nghiệp đều hướng tới việc tối ưu hóa trải nghiệm, đồng thời thỏa mãn mọi nhu cầu từ người tiêu dùng. Đây được xem như “kim chỉ nam” cho nhà quản lý, giúp điều phối luồng vận hành trong tổ chức từ công tác cung ứng dịch vụ, chăm sóc cho tới duy trì mối quan hệ với khách hàng.

Cấp 02 – Nhân viên

Đứng thứ hai trong mô hình quản trị đảo ngược là nhân viên – đội ngũ tuyến đầu của doanh nghiệp. Với hệ thống này, các nhân viên sẽ đóng vai trò cầu nối để liên kết khách hàng với tổ chức. Họ có nhiệm vụ truyền đạt đầy đủ sứ mệnh, giá trị và tầm nhìn của công ty đến với người tiêu dùng. Để hoàn thành tốt vai trò, mọi nhân viên sẽ cần được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và công cụ cần thiết cho công việc.

Cấp 03 – Quản lý cấp trung

Ở vị trí thứ ba trong hệ thống kim tự tháp ngược, các quản trị cấp trung có trách nhiệm hỗ trợ mọi hoạt động cho nhân viên và trở thành tấm gương để họ noi theo. Nhà quản lý phải đảm bảo cấp dưới có thể hoàn thành mọi mục tiêu ban đầu đề ra.

Trong trường hợp hiệu quả làm việc của nhân viên thấp hơn mong đợi, bạn cần đặt ra câu hỏi rằng liệu bản thân đã cung cấp đủ công cụ phù hợp để họ thực hiện nhiệm vụ hay chưa. Từ đây, nhà quản trị sẽ đưa ra được những chiến lược phù hợp nhằm thúc đẩy hiệu suất làm việc cho cấp dưới.

Cấp 04 – Lãnh đạo cấp cao

Vai trò chủ yếu của lãnh đạo cấp cao trong mô hình quản trị ngược là thúc đẩy khả năng tự vận hành ở cấp dưới thông qua việc trao quyền. Lúc này, người lãnh đạo sẽ trở thành bạn đồng hành của nhân viên để tiến hành hướng dẫn họ cách giải quyết vấn đề mang tính cá nhân; đồng thời tập trung hơn vào định hướng chiến lược cũng như phát triển kỹ năng.

Việc làm này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo ra một môi trường mà ở đó, bất cứ cá nhân nào cũng đều tận tâm tận lực cống hiến cho doanh nghiệp và sẵn sàng chịu mọi trách nhiệm khi cần thiết.

“Chìa khóa” để áp dụng thành công mô hình kim tự tháp ngược trong quản trị

Hiện nay, có không ít các tổ chức đã lựa chọn lật ngược mô hình kim tự tháp truyền thống để đẩy mạnh việc khai thác tối đa năng lực của người lao động. Tuy nhiên, việc chuyển đổi cơ cấu này không hề đơn giản, đặc biệt là với các công ty đã quá quen thuộc với cách thức vận hành truyền thống trong thời gian dài.

Do vậy, nếu không có kế hoạch cụ thể và quyết liệt, mô hình kim tự tháp ngược sẽ có thể phản tác dụng, gây nên nhiều hệ lụy cho doanh nghiệp. Để việc chuyển dịch tiến hành hiệu quả, ban lãnh đạo công ty cần phải sẵn sàng ủy quyền ra quyết định cho nhân viên và nhất quán trong suốt quá trình thực hiện.

Như vậy, bất kể là cấp dưới cần đến nguồn lực nào để phát triển các kỹ năng cần thiết nhằm phục vụ cho sự thay đổi chung, nhà quản lý cũng cần phải đáp ứng kịp thời. Ngoài ra, những người đứng đầu doanh nghiệp cũng nên thường xuyên huấn luyện và cố vấn cho nhân viên để họ dễ dàng tiếp nhận, thích nghi với phương thức vận hành mới.

Cuối cùng, “chìa khóa” để áp dụng thành công mô hình quản trị đảo ngược chính là sự tin tưởng và không ngần ngại sẻ chia quyền hạn với nhân viên của người đứng đầu tổ chức. Khi sẵn sàng tinh thần này, công ty sẽ có thể vận hành một cách vững mạnh và gắn kết.

Minh chứng của việc áp dụng thành công mô hình kim tự tháp ngược trong quản trị

Tính đến thời điểm hiện tại, có rất nhiều doanh nghiệp trên thế giới đã áp dụng thành công mô hình quản trị đảo ngược trong kinh doanh nhằm tối ưu hóa cơ cấu tổ chức và gặt hái được những thành công nhất định. Hòa nhịp cùng xu thế chuyển đổi của thế giới, Công ty Cổ phần Thế giới Di động tại Việt Nam cũng đang dần đảo ngược thành công mô hình kim tự tháp truyền thống.

Cụ thể, CEO của Thế giới Di động – ông Đoàn Văn Hiểu Em – đã tiến hành xây dựng cơ cấu tổ chức cho doanh nghiệp dựa trên phương châm “Khách hàng là vị trí số 01. Nhân viên là vị trí số 02. Những người bỏ ra 01 tỷ USD đầu tư cổ phiếu là vị trí số 03”. Ngoài ra, ông cũng cho rằng nhân viên và khách hàng chính là hai khoản đầu tư không bao giờ lãng phí.

Từ đó, vị CEO này luôn ưu tiên tập trung mọi nguồn lực hỗ trợ cho nhân sự để giúp họ mang tới nhiều lợi ích nhất cho khách hàng. Bên cạnh đó, Thế giới Di động còn ban hành hàng loạt chính sách ưu tiên nhằm bảo vệ tối đa quyền lợi cho người lao động.

Nhờ tính linh hoạt có được từ mô hình quản trị kinh doanh đảo ngược, Công ty Cổ phần Thế giới Di động không hề gặp phải tình trạng khủng hoảng trong quản lý chuỗi hệ thống với quy mô lên tới hàng ngàn cửa hàng trải khắp cả nước.

Khi sử dụng hệ thống kim tự tháp ngược trong bán hàng, mọi Cửa hàng trưởng của Thế giới Di động sẽ được ủy quyền để xử lý những tình huống phát sinh bất ngờ một cách kịp thời, nhanh chóng mà không cần thiết phải bị động đợi chờ chỉ đạo từ cấp trên.

Có thể nói, thông qua việc áp dụng mô hình quản trị kim tự tháp đảo ngược, Thế giới Di động đã thành công nâng cao hiệu quả kinh doanh, đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm cho người tiêu dùng bởi quy trình vận hành linh động, luôn theo sát nhu cầu thực tế của khách hàng. Đây cũng chính là một trong những lý do hàng đầu giúp cho doanh thu của Thế giới Di động luôn thuộc top đầu ngành bán lẻ Việt.

Tổng kết

Như vậy, bài viết do Govi mang tới ngày hôm nay đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết nhất về mô hình kim tự tháp ngược trong quản trị. Hy vọng rằng thông qua đây, các nhà lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp sẽ có thể tìm ra phương pháp áp dụng công cụ này hiệu quả để nâng cao tối đa năng lực cạnh tranh cho tổ chức của mình.