Gỗ xá xị là gì? Đặc điểm, cách nhận biết và giữ hương thơm gỗ

Không chỉ là một loại gỗ quý, gỗ xá xị còn nổi bật với mùi hương đặc trưng mang đến cảm giác thư thái và sang trọng. Từ xa xưa, loại gỗ này đã được ưa chuộng để chế tác đồ thủ công mỹ nghệ, nội thất cao cấp và thậm chí còn được dùng trong y học nhờ lượng tinh dầu dồi dào. Vậy gỗ cây xá xị có những đặc điểm gì? Làm sao để nhận biết và giữ được hương thơm tự nhiên của nó? Hãy cùng Govi khám phá trong bài viết dưới đây!

Tổng quan về gỗ xá xị

Tìm hiểu về cây xá xị

Cây xá xị có tên khoa học là Cinnamomum parthenoxylon, thuộc họ Long Não (Lauraceae), là một loại gỗ quý hiếm tại Việt Nam. Gỗ này nổi bật với mùi hương đặc trưng, vân gỗ đẹp và chất lượng bền bỉ, thường được sử dụng trong chế tác đồ nội thất cao cấp và đồ mỹ nghệ.

Cây xá xị là loài cây thân gỗ lớn, thường xanh, có thể đạt chiều cao từ 15 đến 20 mét, đường kính thân khoảng 50-60 cm. Thân cây thẳng, vỏ màu xám nâu. Lá mọc cách, hình trứng, dài khoảng 9-11cm, rộng 4-5cm. Hoa nhỏ màu trắng, quả hình cầu đường kính 8-10 mm. Cây thường mọc trong rừng nhiệt đới thường xanh, ở độ cao từ 100 đến 600m.

Tại Việt Nam, cây xá xị phân bố chủ yếu ở các tỉnh như Quảng Ngãi, Tây Nguyên, Bình Thuận, Lâm Đồng.

Gỗ xá xị là gỗ gì? Thuộc nhóm mấy?

Gỗ xá xị là loại gỗ quý thuộc nhóm II trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam. Gỗ có vân mịn, màu sắc từ đỏ sẫm đến vàng nhạt pha chút xanh và tỏa ra mùi hương dịu nhẹ đặc trưng. Nhờ những đặc tính này, gỗ cây xá xị được đánh giá cao về giá trị thẩm mỹ và kinh tế, thường được sử dụng trong sản xuất đồ nội thất cao cấp, đồ mỹ nghệ và các vật phẩm phong thủy.

Gỗ xá xị gồm bao nhiêu loại? Cách nhận biết gỗ xá xị?

Phân loại gỗ xá xị

Gỗ xá xị có hai loại chính:

• Xá xị đỏ: Màu đỏ thẫm, vân sắc nét, thường được ưa chuộng hơn.
• Xá xị xanh: Có sắc xanh nhạt hơn, nhưng chất lượng gỗ tương đương với xá xị đỏ.

Cách nhận biết gỗ xá xị chính xác

Để nhận biết gỗ cây xá xị, bạn có thể dựa vào các đặc điểm sau:

• Mùi hương: Xá xị có mùi thơm đặc trưng giống như nước uống xá xị. Khi cạo nhẹ bề mặt gỗ hoặc dùng giấy nhám chà xát, mùi hương này sẽ trở nên rõ ràng hơn.
• Màu sắc: Xá xị đỏ có màu đỏ sẫm hoặc vàng nhạt, trong khi xá xị xanh có màu xanh nhạt như tro tàn.
• Độ mềm: Gỗ xá xị khá mềm. Bạn có thể dùng móng tay ấn nhẹ lên bề mặt gỗ; nếu để lại dấu ấn, đó có thể là gỗ xá xị.
• Vân gỗ: Vân gỗ xá xị mịn màng, đẹp mắt, tạo nên giá trị thẩm mỹ cao cho các sản phẩm chế tác.

Gỗ cây xá xị rất quý hiếm và có giá trị cao trên thị trường, thường được săn lùng bởi những người yêu thích gỗ tự nhiên và tinh dầu thơm.

Ưu điểm và nhược điểm của gỗ xá xị

Gỗ xá xị là một loại gỗ quý, được nhiều người ưa chuộng nhờ hương thơm đặc trưng và vẻ đẹp tự nhiên. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm nổi bật, loại gỗ này cũng có một số nhược điểm cần lưu ý.

Ưu điểm

• Chống mối mọt tự nhiên: Gỗ cây xá xị có chứa tinh dầu, giúp xua đuổi côn trùng và mối mọt, không cần dùng hóa chất bảo quản.
• Mùi hương dễ chịu: Mùi thơm đặc trưng của xá xị giúp thư giãn, giảm căng thẳng, được ứng dụng trong sản xuất đồ nội thất và vật phẩm phong thủy.
• Vân gỗ đẹp, màu sắc tự nhiên: Gỗ có vân sắc nét, màu sắc từ vàng nhạt đến nâu đỏ sẫm, tạo sự sang trọng và cao cấp cho sản phẩm.
• Khả năng chịu nước khá tốt: Khi ngâm trong nước lâu, gỗ không bị mục hay hư hỏng mà chỉ chuyển màu nâu xám.
• Giá trị cao trong nội thất và mỹ nghệ: Nhờ vẻ đẹp và độ bền, gỗ xá xị được sử dụng nhiều trong chế tác tượng, đồ nội thất, lục bình và các sản phẩm phong thủy.

Nhược điểm

• Khan hiếm, giá thành cao: Cây xá xị ngày càng hiếm do khai thác nhiều dẫn đến giá thành sản phẩm cao.
• Dễ nứt nếu không xử lý tốt: Gỗ xá xị có thể bị co ngót, nứt nẻ nếu không được xử lý và bảo quản đúng cách.
• Mùi thơm giảm theo thời gian: Sau một thời gian sử dụng, mùi hương của gỗ có thể phai nhạt cần chà nhẹ bề mặt để khôi phục.
• Khó tìm được gỗ chất lượng cao: Trên thị trường có nhiều loại gỗ xá xị với chất lượng khác nhau, dễ bị nhầm lẫn với gỗ khác nếu không biết cách phân biệt.

Gỗ xá xị có tốt không?

Chất liệu bền bỉ theo thời gian

Gỗ xá xị nổi tiếng với độ bền đáng kinh ngạc. Dưới tác động của thời tiết, đặc biệt là môi trường nóng ẩm, gỗ không bị cong vênh hay nứt nẻ. Đặc biệt là khi nhiệt độ thay đổi, thân gỗ tự tiết ra tinh dầu để điều hòa độ ẩm, giúp bảo vệ kết cấu bên trong. Nhờ đó, các sản phẩm từ gỗ cây xá xị có thể sử dụng lâu dài mà vẫn giữ được độ chắc chắn và vẻ đẹp tự nhiên.

Có giá trị thẩm mỹ cao

Với đường vân sắc nét, mịn màng và màu sắc sang trọng, gỗ xá xị mang đến vẻ đẹp độc đáo cho các món đồ nội thất. Không chỉ vậy, khi được chế tác thành bàn ghế, tủ, tượng phong thủy hay đồ trang trí giúp không gian trở nên đẳng cấp và tinh tế hơn.

Mùi hương thơm

Điểm khác biệt lớn nhất của gỗ cây xá xị so với nhiều loại gỗ khác chính là hương thơm. Khi cầm một khúc gỗ cây xá xị trên tay, bạn sẽ cảm nhận được mùi hương nhẹ nhàng, dễ chịu giống như một sự kết hợp giữa thảo mộc và gỗ trầm. Không chỉ mang lại cảm giác thư giãn, hương gỗ còn giúp xua đuổi muỗi, gián, kiến.

Trước đây, loại gỗ cây xá xị còn được dùng để chiết xuất tinh dầu và làm thuốc chữa bệnh, càng khẳng định giá trị của loại gỗ này.

Mùi gỗ xá xị có độc không?

Mùi hương của gỗ xá xị hoàn toàn không độc hại, vì nó được tạo ra từ tinh dầu tự nhiên trong thân gỗ. Tinh dầu này thậm chí còn được chiết xuất để làm nước hoa, tinh dầu thơm và dược liệu.

Tuy nhiên, nếu mua phải gỗ này kém chất lượng bị tẩm hóa chất hoặc hương liệu nhân tạo, bạn có thể gặp các vấn đề về hô hấp như viêm mũi dị ứng hoặc khó thở. Do đó, hãy chọn mua gỗ cây xá xị từ nguồn uy tín để đảm bảo an toàn.

Lưu ý: Cũng không nên sử dụng quá nhiều tinh dầu xá xị trong phòng kín, vì mùi hương đậm đặc có thể gây chóng mặt hoặc ngột ngạt.

Cách giữ hương thơm từ gỗ xá xị

Gỗ của cây xá xị có mùi thơm đặc trưng nhờ tinh dầu tự nhiên, nhưng theo thời gian thì hương thơm có thể phai nhạt. Để duy trì mùi hương lâu hơn, bạn có thể áp dụng một số cách sau:

• Lau bằng khăn ấm: Dùng khăn sạch thấm nước ấm, vắt khô rồi lau nhẹ lên bề mặt gỗ không những giúp làm sạch bụi bẩn, đồng thời kích thích tinh dầu lan tỏa trở lại.
• Chà nhẹ bề mặt gỗ: Dùng giấy nhám mịn hoặc dao cạo nhẹ lên mặt dưới hoặc các góc khuất của sản phẩm làm lộ ra lớp gỗ mới, giải phóng thêm tinh dầu mà không ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ.
• Bảo quản đúng cách: Đặt sản phẩm ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc môi trường quá khô nóng thì sẽ giữ tinh dầu không bay hơi quá nhanh.

Với những cách này, bạn có thể duy trì hương thơm của gỗ xá xị lâu hơn, tận hưởng trọn vẹn giá trị của loại gỗ quý này.

Giá của gỗ xá xị hiện nay bao nhiêu?

Trên thị trường hiện nay, giá gỗ xá xị có sự chênh lệch đáng kể tùy vào chất lượng gỗ, nguồn gốc khai thác và đơn vị cung cấp.

Mức giá tham khảo:

• Gỗ cây xá xị nguyên khối (loại cao cấp): Dao động từ 30-40 triệu đồng/m³. Với những khối gỗ lớn, vân đẹp và độ tinh dầu cao, giá có thể lên đến 100 triệu đồng/m³ hoặc hơn.
• Gỗ cây xá xị dạng gốc nhỏ: Chủ yếu được sử dụng trong điêu khắc mỹ nghệ, có giá khoảng 500.000-1.000.000 đồng/gốc tùy kích thước và hình dạng.
• Sản phẩm chế tác từ gỗ cây xá xị: Các sản phẩm nội thất như bàn trà nguyên tấm, tượng phong thủy hay đồ thủ công mỹ nghệ có giá từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng.

Do gỗ xá xị thuộc nhóm gỗ quý hiếm, bị quản lý khai thác chặt chẽ, nguồn cung ngày càng hạn chế nên giá gỗ có xu hướng tăng ổn định theo thời gian. Đặc biệt, các sản phẩm có vân gỗ đẹp, hương thơm rõ rệt và độ tinh dầu cao luôn được giới sưu tầm và người chơi gỗ săn đón, đẩy giá trị lên mức cao hơn so với mặt bằng chung.

Ứng dụng của gỗ xá xị trong cuộc sống

Chế tác đồ thủ công mỹ nghệ

Gỗ xá xị được đánh giá cao trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ nhờ vào hương thơm đặc trưng và chất gỗ mịn màng. Các nghệ nhân thường sử dụng loại gỗ này để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật như tượng Phật, tượng linh vật và các vật phẩm phong thủy. Những sản phẩm này không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa tâm linh, được nhiều người ưa chuộng.

Sử dụng làm thuốc

Trong y học cổ truyền, gỗ cây xá xị và tinh dầu chiết xuất từ nó được sử dụng để hỗ trợ điều trị một số bệnh lý. Tinh dầu xá xị có tác dụng giảm đau, kháng viêm, hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa kinh nguyệt. Ngoài ra, nó còn được dùng để chữa các bệnh về hô hấp như hen suyễn, cảm cúm và có khả năng khử trùng, sát khuẩn trên da.

Sử dụng làm đồ nội thất

Với vân gỗ đẹp và hương thơm dễ chịu, cây xá xị được sử dụng để chế tác các sản phẩm nội thất cao cấp như bàn ghế, giường ngủ, kệ tivi và lục bình. Những món đồ nội thất này không chỉ nâng cao giá trị thẩm mỹ cho không gian sống mà còn mang lại cảm giác thư giãn nhờ mùi hương tự nhiên của gỗ.

Kết luận

Hy vọng những chia sẻ từ Govi giúp bạn hiểu rõ hơn về gỗ xá xị từ đặc điểm, cách nhận biết đến mẹo giữ hương thơm lâu bền. Nếu bạn yêu thích đồ gỗ tự nhiên, đừng quên áp dụng những bí quyết trên để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp và mùi hương đặc trưng của xá xị nhé!