Gỗ trắc có tốt không? Đặc điểm, nhận biết và ứng dụng trong đời sống

Gỗ trắc là một trong những loại gỗ thân lớn và nặng như cây gỗ lim. Với đặc tính chịu lực tốt, không bị mối mọt cong vênh gỗ trắc trở thành một trong những loại gỗ quý hiếm nhất hiện nay. Vậy gỗ trắc có tốt không? Cùng Govi tìm hiểu những đặc điểm cơ bản nhận biết gỗ trắc như thế nào? Hướng dẫn phân loại các loại gỗ trắc đang có trên thị trường hiện nay, những ứng dụng phổ biến của loại gỗ này trong cuộc sống.

Tìm hiểu về gỗ trắc là gì?

Gỗ trắc là gỗ gì?

Gỗ trắc còn có tên gọi khác là gỗ cầm lai, là loại gỗ thân to cao, có mùi chua, được phân bố chủ yếu ở miền Trung như các tỉnh Quảng Trị, Quảng Nam và rải rác ở khu vực Nam Bộ. Thân cây to có độ cao trung bình khoảng 25m, đường kính khoảng 80-100cm. Vỏ cây nhẵn màu nâu xám nhiều xơ. Là một loại cây rất thích ánh sáng được trồng chủ yếu ở những nơi có độ cao từ 500m trở lên.

Gỗ trắc thuộc nhóm mấy?

Gỗ trắc thuộc nhóm I trong nhóm gỗ quý của Việt Nam, là loại gỗ quý hiếm, đẹp, có hương thơm và rất có giá trị. Bạn có thể tham khảo đặc điểm của 8 nhóm gỗ đã được phân loại ở Việt Nam như sau:

Những đặc điểm của gỗ trắc cơ bản nhất

Là một trong những loại gỗ được đánh giá cao về chất lượng, gỗ trắc nổi bật với những đặc điểm như sau:

Cây gỗ trắc có độ bền cao

Thuộc nhóm gỗ thân lớn, thớ gỗ trắc đanh chắc, rất cứng và nặng. Gỗ dai, không bị cong vênh mối mọt, có khả năng chịu nắng mưa tốt thích ứng với thời tiết khắc nghiệt. Vậy nên gỗ trắc có tuổi thọ cao, bền. Những sản phẩm nội thất làm từ gỗ trắc có tuổi thọ lên tới hàng trăm năm.

Có tính thẩm mỹ cao

Thớ gỗ mịn màng các đường vân gỗ chìm nổi lên như đám mây đẹp mắt. Đặc biệt, gỗ có mùi chua nhẹ nhưng không hăng, trong vỏ gỗ có chứa tinh dầu nên có độ bóng đẹp. Gỗ trắc được đánh giá cao về giá trị thẩm mỹ, vừa sang trọng vừa đẳng cấp.

An toàn cho sức khỏe

Là giống gỗ tự nhiên nên gỗ trắc an toàn với sức khỏe người sử dụng, thân thiện với môi trường. Việc sử dụng sản phẩm được làm từ gỗ trắc an toàn, không gây hại đến sức khỏe người dùng. Đây là một trong những đặc điểm nổi bật của gỗ trắc được nhiều người yêu thích.

Thuộc dòng gỗ quý

Được xếp vào nhóm gỗ quý I của Việt Nam, gỗ trắc là một trong những loại gỗ quý hiếm, khan hiếm. Hiện nay, gỗ trắc ngày càng khan hiếm nên việc khai thác gỗ là vi phạm pháp luật. Các sản phẩm được làm từ gỗ trắc trên thị trường đa phần là hàng nhập khẩu từ nước ngoài.

Phân loại các dòng gỗ trắc hiện nay

Dựa trên các đặc điểm sinh học như kích thước, sắc thái màu, hình dạng vỏ, kiểu dáng vân gỗ,… người ta phân loại gỗ trắc thành nhiều nhóm khác nhau như sau:

Gỗ trắc đỏ

Gỗ trắc đỏ còn có tên gọi khác là Hồng Mộc, là loại gỗ có màu đỏ, thân lớn nhiều cành. Đây là một trong những dòng gỗ quý hiếm nhất hiện nay. Gỗ trắc đỏ để lâu có thể xuống màu đen nhưng không đen như gỗ trắc đen. Loại gỗ này có đặc điểm rất cứng, chắc tay, có mùi thơm nhẹ nên được giới chơi đồ Trung Quốc rất ưa chuộng. Các sản phẩm làm từ gỗ trắc đỏ có màu sắc tươi sáng tạo sự mới mẻ, đẹp mắt cho không gian.

Gỗ trắc đen

Gỗ trắc đen được liệt vào nhóm gỗ quý nhất Việt Nam, gỗ trắc đen có độ cứng cực cao, khả năng chịu lực chống va đập cực tốt, độ bền cực tốt. Gỗ có màu đen xám đặc trưng, lõi có màu đen mun đậm hơn. Gỗ có độ bóng tự nhiên khác hẳn các giống gỗ thông thường. Chính vì vậy chúng được sử dụng để sản xuất nội thất mà không cần phủ sơn PU.

Gỗ trắc xanh

Mang vẻ đẹp lung linh huyền ảo, gỗ trắc xanh có một đặc điểm nổi bật chính là vân gỗ có thể biến đổi nhiều màu khi có ánh sáng chiếu rọi vào. Nếu trong bóng tối ta có thể quan sát thấy gỗ có màu xanh ngọc bích đẹp tuyệt sắc. Gỗ có độ cứng, độ bền, khả năng chống mối mọt tốt. Với đặc tính này chúng thường được sử dụng làm nội thất trang trí như điêu khắc tủ, bàn ghế hay làm chuỗi hạt, lục bình,…

Gỗ trắc vàng

Gỗ trắc vàng cũng thuộc một trong những loại gỗ quý hiếm đắt đỏ nhất hiện nay, gỗ trắc vàng mọc rải rác ở các khu vực như Quảng Nam, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị,… Giống gỗ trắc vàng để lâu có thể xuống màu sẫm khá đẹp.

Gỗ trắc dây

Trắc dây hay còn có tên gọi khác là trắc gai, tên khoa học là Dalbergia tonkinensis. Đây là một dạng cây bụi, thân leo phát triển chậm có chiều dài từ 11-15m. Chúng thường sống dựa trên thân cây khác, cây khoảng năm trăm tuổi có đường kính tối đa 30cm.

So với gỗ trắc đen, trắc đỏ, trắc vàng giá của gỗ trắc dây rẻ hơn nhiều. Chúng được ứng dụng làm nội thất đơn giản hoặc đồ thủ công mỹ nghệ.

Gỗ trắc Nam Phi

Gỗ trắc Nam Phi còn có tên gọi khác là trắc Ngô, là giống gỗ Nhập Khẩu từ Nam Phi. Gỗ này không có tinh dầu nên không có mùi thơm, nhưng độ cũng tốt và vân gỗ rất đẹp. Tuy nhiên, nếu không được xử lý kỹ càng rất dễ bị nứt, so với những loại gỗ khác của Việt Nam hay Đông Nam Á thì gỗ trắc có giá thành rẻ hơn 10-15%.

Hướng dẫn cách nhận biết gỗ trắc chính xác

So với những loại gỗ khác gỗ trắc có những đặc điểm riêng biệt giúp phân biệt với những loại gỗ khác. Chúng ta có thể nhận biết dễ dàng qua một số dấu hiệu sau:

Nhận biết bằng mắt thường

Một trong những cách cơ bản nhất để nhận biết gỗ trắc là dựa trên màu sắc và vân gỗ. Gỗ trắc thường có các màu chủ đạo như đỏ, đen, vàng hoặc xanh, tùy thuộc vào từng loại. Bề mặt gỗ có thể nhận thấy rõ hệ thống vân gỗ xoắn nhẹ, tạo thành các lớp nổi – chìm, cho cảm giác chiều sâu như hiệu ứng 3D. Khi dùng dao nhọn hoặc giấy nhám chà nhẹ lên mặt gỗ, các đường vân chìm sẽ hiện lên rõ nét, khẳng định tính chất tự nhiên và quý hiếm của loại gỗ này.

Ngoài ra, gỗ trắc chứa lượng tinh dầu tự nhiên khá lớn, tạo độ bóng mịn nổi bật – đây cũng là dấu hiệu phân biệt đặc trưng khi quan sát bằng mắt thường hoặc khi thử chà xát bằng giấy ráp.

Nhận biết qua mùi hương

Khác với nhiều loại gỗ thông thường, gỗ trắc có mùi hương nhẹ nhàng, dễ chịu, đôi khi phảng phất vị chua thanh, không gây cảm giác nồng hay hắc. Khi đốt lên, gỗ trắc thật sẽ phát ra âm thanh lách tách nhẹ, khói bốc lên có màu trắng đục và mùi thơm đặc trưng.

Những dấu hiệu này dễ dàng bắt gặp ở gỗ trắc đen, đỏ và vàng. Riêng trắc Nam Phi không có mùi, còn trắc dây có mùi ngai ngái, đặc trưng riêng biệt.

Nhận biết qua trọng lượng gỗ

Gỗ trắc nổi tiếng với độ cứng cao, thớ gỗ mịn, tỷ trọng lớn. Khi cầm trên tay, người dùng sẽ cảm thấy khối lượng nặng, chắc và rất đầm tay – điều này khác biệt rõ rệt so với các loại gỗ nhẹ, dễ mục hoặc giòn.

Ngoài ra, với kết cấu bền bỉ, gỗ trắc có khả năng chống mối mọt tự nhiên và tuổi thọ sử dụng lên đến hàng trăm năm.

Kiểm tra bằng dụng cụ

Việc dùng dao hoặc vật sắc nhọn để thử lên bề mặt gỗ cũng là cách hữu hiệu để kiểm chứng. Gỗ trắc thật có độ cứng cao nên rất khó bị trầy xước khi cạo nhẹ. Đây là dấu hiệu rõ ràng giúp phân biệt với các loại gỗ giả mạo thường mềm, dễ bị xước hoặc vỡ bề mặt.

Gỗ trắc có tốt không?

Có thể khẳng định luôn rằng những sản phẩm làm từ gỗ trắc có giá trị cao song vẫn được ưa chuộng. Với những đặc điểm nổi bật chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng khó có loại gỗ nào vượt qua được độ bền của gỗ trắc. Bên cạnh đó, gỗ trắc có mùi thơm, chống mối mọt, thích nghi được ở những điều kiện khắc nghiệt, chịu nóng tốt không phải loại gỗ nào cũng có khả năng đó.

Đặc biệt, gỗ trắc rất an toàn cho người sử dụng. Chỉ những điều trên đã cho thấy gỗ trắc là một trong những loại gỗ tốt nhất hiện nay và đang cực kì được ưa chuộng và săn đón. Để hiểu rõ hơn bạn nên tìm hiểu qua ưu điểm và nhược điểm của gỗ trắc dưới đây:

Ưu điểm

• Hình thức thẩm mỹ cao: Gỗ trắc sở hữu hệ vân độc đáo, thường xuất hiện dưới dạng xoáy tròn hoặc uốn lượn tạo chiều sâu như hiệu ứng 3D. Màu sắc của gỗ phong phú, từ đỏ, đen, vàng đến xanh, mang lại vẻ đẹp sang trọng và tinh tế cho sản phẩm.
• Độ bền vượt trội: Chất gỗ trắc rất đanh chắc, cứng và có khả năng chịu lực tốt, không dễ bị biến dạng, cong vênh hay nứt nẻ theo thời gian. Nhờ vậy, những vật dụng từ gỗ trắc thường bền đẹp hàng chục đến hàng trăm năm.
• Kháng mối mọt và dễ bảo quản: Loại gỗ này có khả năng chống lại sự xâm nhập của mối mọt tự nhiên. Ngoài ra, nhờ đặc tính bề mặt cứng và chứa tinh dầu, gỗ ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết và dễ dàng làm sạch mà không cần sơn phủ bảo vệ.
• An toàn và lành tính: Gỗ trắc tự nhiên không sinh ra hóa chất độc hại, nhiều loại còn chứa tinh dầu thơm nhẹ, có tác dụng làm dịu không gian sống và mang lại cảm giác thư giãn.
• Giá trị sử dụng và kinh tế cao: Không chỉ được đánh giá cao về độ bền và vẻ đẹp, gỗ trắc còn có giá trị lớn trên thị trường nhờ nguồn cung hạn chế và chất lượng vượt trội. Đây là dòng gỗ quý hiếm thường được ứng dụng trong chế tác đồ nội thất cao cấp, tượng gỗ, và vật phẩm phong thủy.

Nhược điểm

• Giá thành đắt đỏ: Do nằm trong nhóm gỗ quý hiếm và được ưa chuộng trên thị trường, giá bán của gỗ trắc tương đối cao, không phù hợp với mọi đối tượng người tiêu dùng.
• Khó khai thác và ngày càng khan hiếm: Thời gian sinh trưởng của cây trắc rất dài, có thể lên đến hàng chục hoặc hàng trăm năm mới đạt chất lượng khai thác. Điều này dẫn đến tình trạng nguồn nguyên liệu ngày càng trở nên khan hiếm, khó đáp ứng nhu cầu ngày một lớn.

Ứng dụng gỗ trắc trong đời sống

Với những đặc tính nổi bật, tính thẩm mỹ cao gỗ trắc thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Chúng được sử dụng làm cột mốc ở những nơi có thời tiết khắc nghiệt như biên giới. Bên cạnh đó, còn được sử dụng làm nội thất gia đình: bàn ghế, giường tủ, kệ để đồ,…

Ngoài ra, gỗ trắc còn được sử dụng phổ biến trong các công trình tâm linh như: tạc tượng, điêu khắc tranh trang trí ở chùa, đình, miếu,… Dưới bàn tay của những nghệ nhân tài hoa kết hợp với chất lượng gỗ cao cấp chúng ta được chiêm ngưỡng những tác phẩm như tượng Phật, tượng Đạt Ma, tượng Bồ Đề,… đẹp mắt, ấn tượng.

Không những vậy chúng còn được ứng dụng về kinh tế. Trên thị trường gỗ trắc được săn đón bởi những thương gia Trung Quốc bởi chúng có ý nghĩa về tâm linh, phong thủy. Trên thị trường hiện nay, gỗ trắc được mua bán bằng kilogam, nên chúng có tính kinh tế rất cao.

Cùng chiêm ngưỡng một số sản phẩm ứng dụng được làm từ gỗ trắc:

Kết luận

Với những kiến thức được chia sẻ trên đây hẳn chúng ta đã nắm được một số thông tin cơ bản về loại gỗ trắc, một loại gỗ quý hiếm nhất nhì tại Việt Nam hiện nay. Hi vọng với những chia sẻ chả chúng tôi bạn sẽ những suy tính kỹ lưỡng về việc lựa chọn ứng dụng, sử dụng chúng trong đời sống hiện nay.

Xem thêm:

• Đặc điểm nhận biết và ứng dụng của cây gỗ lim xanh
• Cách nhận biết gỗ gõ đỏ chính xác
• Tìm hiểu các loại gỗ công nghiệp hiện nay