Hỏi đáp từ A – Z bảo hiểm xã hội là gì, phân loại, cách tra BHXH

Chia sẻ trên :
06-03-2023 925 lượt xem

Tham gia bảo hiểm được coi là một trong những phương thức bảo vệ rủi ro tài chính hữu ích cho người dân hiện nay. Với người lao động, đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) là việc làm bắt buộc, tuân theo quy định pháp luật. Vậy bảo hiểm xã hội là gì mà ai tham gia lao động cũng phải đóng? Liệu người dân có được đóng bảo hiểm xã hội hay không? Theo dõi bài viết sau để được giải đáp mọi thắc mắc về chính sách an sinh xã hội này!

Giải đáp bảo hiểm xã hội là gì?

Để giải thích được bảo hiểm xã hội là gì, ta có thể hiểu nghĩa của từng từ. Bảo hiểm là hình thức được chúng ta sử dụng để ứng phó với tổn thất, rủi ro tài chính. Còn xã hội được hiểu là một nhóm cá nhân có đặc điểm chung như ở trong cùng không gian. Cùng tương tác với nhau hoặc cùng chịu thẩm quyền chính trị, văn hóa trong một lãnh thổ.

BHXH là chính sách an sinh bảo vệ người lao động

Bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách an sinh bảo vệ người lao động
Bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách an sinh bảo vệ người lao động

Theo luật, bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách an sinh để bảo vệ người lao động. Nó sẽ bù đắp một phần thu nhập khi họ không thể tham gia lao động do ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động, hết tuổi lao động hoặc chết. Bản chất của bảo hiểm xã hội là đảm bảo quyền lợi về tài chính cho người lao động. Mức hưởng quyền lợi sẽ dựa trên cơ sở đóng góp của người lao động/người sử dụng lao động.

Khi đóng BHXH, người tham gia sẽ được hưởng về tài chính theo những quyền lợi sau:

  • Khi ốm đau bệnh tật: hưởng 75% tháng lương gần nhất trước khi nghỉ ốm. Và được nghỉ 30 ngày nếu thời gian đóng BHXH dưới 15 năm, từ 15 năm đến ít nhất 30 năm được nghỉ 40 ngày.
  • Khi sinh con: được hưởng 6 tháng lương bình quân đóng BHXH và trợ cấp bằng 2 tháng lương cơ sở. Cùng với đó là số ngày nghỉ từ 5 – 7 ngày. Trong quá trình mang thai, được nghỉ khám thai 5 lần, sinh con được nghỉ 6 tháng.
  • Khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: được hưởng trợ cấp theo tỷ lệ suy giảm khả năng lao động.
  • Khi về hưu: lương hưu hàng tháng bằng 45% mức lương trung bình đóng BHXH, đóng thêm 1 năm được cộng thêm 2%, tối đa 75%.
  • Khi mất: được trợ cấp chi phí mai táng bằng 10 lần lương cơ sở. Đồng thời có trợ cấp hàng tháng bằng 50-70% lương cơ sở và trợ cấp tuất hưởng.

Sổ bảo hiểm xã hội là gì?

Để được hưởng quyền lợi, người tham gia cần được đăng ký làm sổ bảo hiểm xã hội. Cuốn sổ này do cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp và quản lý, dùng để ghi chép lại quá trình người tham gia đóng – hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.

Sổ bảo hiểm xã hội gồm hai phần là bìa và tờ rơi ghi lại quá trình của người tham gia. Phần bìa chứa biểu tượng của bảo hiểm xã hội, thông tin của người tham gia đóng bảo hiểm. Ngoài ra còn có các chế độ mà họ đã hưởng và những lưu ý khi sử dụng sổ. Phần tờ rơi ghi lại các lần người tham gia đã đóng bảo hiểm xã hội cho Nhà nước.

Bảo hiểm xã hội gồm những gì? Các loại bảo hiểm xã hội

Các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc
Các chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc

Bảo hiểm xã hội được tổ chức và đảm bảo thực hiện bởi cơ quan Nhà nước. Nên hình thức đóng góp này được rất nhiều người tin tưởng, rất hữu ích với người lao động. Do đó, bảo hiểm xã hội bao gồm những gì cũng là vấn đề được rất nhiều người quan tâm.

Để đảm bảo quyền lợi cho tất cả mọi người, không chỉ người lao động mà người dân bình thường cũng có thể tham gia đóng bảo hiểm xã hội. Bởi vậy, các loại bảo hiểm xã hội chia ra thành hai trường hợp là bắt buộc và tự nguyện. Đối với người lao động, chính sách này là bắt buộc, còn người dân là tự nguyện.

Hai loại hình BHXH bắt buộc và tự nguyện đều được Nhà nước tổ chức và quản lý. Người lao động sẽ phải tham gia đóng BHXH bắt buộc theo các mức đã được quy định. Còn người dân tham gia BHXH tự nguyện sẽ được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng theo thu nhập.

Khi đóng BHXH bắt buộc, người tham gia sẽ được hưởng quyền lợi của các chế độ cụ thể. Bao gồm chế độ ốm đau, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, thai sản và hưu trí, tử tuất. Còn khi đóng tự nguyện, người tham gia vẫn sẽ được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.

Cách đóng bảo hiểm xã hội theo luật

Hồ sơ đăng ký BHXH lần đầu gồm tờ khai tham gia BHXH của người lao động. Cùng với đó là tờ khai tham gia BHXH của người sử dụng lao động, danh sách số người của công ty đóng BHXH. Các doanh nghiệp có trách nhiệm đóng BHXH cho người lao động của mình theo quy định của Nhà nước.

Mức đóng BHXH bắt buộc hiện nay

Khi tham gia BHXH bắt buộc, người lao động sẽ trích tiền lương để đóng vào quỹ BHXH. Với người lao động, tỷ lệ phải nộp bảo hiểm xã hội được thể hiện qua bảng sau:

Đối với người sử dụng lao động, tỷ lệ trích nộp BHXH như sau:

Theo luật bảo hiểm xã hội, những doanh nghiệp làm trong lĩnh vực khả năng xảy ra tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cao sẽ được giảm tỷ lệ đóng quỹ TNLĐ-BNN. Khi được Bộ Lao động thương binh và xã hội chấp thuận, tỷ lệ đóng quỹ chỉ còn 0,3%.

Mức đóng BHXH tự nguyện hiện nay

Với BHXH tự nguyện, người dân có thể lựa chọn mức đóng tùy theo thu nhập cá nhân. Điều kiện để tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên. Đồng thời phải không nằm trong nhóm đối tượng lao động phải đóng BHXH bắt buộc. Theo luật, hàng tháng, người tham gia sẽ đóng góp và quỹ hưu trí và tử tuất với tỷ lệ bằng 22% mức thu nhập. Người tham gia được lựa chọn mức thu nhập để đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện. Theo quy định, mức thu nhập làm căn cứ cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Và thấp nhất phải bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn.

Đối với người thuộc hộ nghèo tham gia BHXH tự nguyện, Nhà nước sẽ hỗ trợ 30% mức đóng BHXH. Với hộ cận nghèo là 25% và các đối tượng khác được hỗ trợ 10%. Khi đóng bảo hiểm xã hội tự túc, người tham gia có nhiều lựa chọn hình thức đóng quỹ. Có thể đóng theo từng tháng, 3 tháng/6 tháng/12 tháng 1 lần. Hoặc đóng 1 lần cho nhiều năm về sau, mỗi lần được đóng tối đa 5 năm.

Với người tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn thiếu thời gian đóng BHXH (dưới 10 năm) nhưng có đủ điều kiện được hưởng lương hưu. Mọi người có thể chọn hình thức đóng 1 lần cho những năm thiếu đó để được hưởng lương hưu.

Hướng dẫn tra bảo hiểm xã hội

Tra bảo hiểm xã hội trên công thông tin điện tử
Tra bảo hiểm xã hội trên công thông tin điện tử

Bên cạnh hiểu biết về bảo hiểm xã hội là gì, người tham gia cần nắm được cách tra BHXH. Để tra cứu các thông tin BHXH, người tham gia có thể làm theo hai cách sau.

Cách 1: Tra cứu trên cổng thông tin điện tử của BHXH bằng cách truy cập website Baohiemxahoi.gov.vn. Hoặc có thể truy cập nhanh vào đường link https://baohiemxahoi.gov.vn/tracuu/Pages/tra-cuu-dong-bao-hiem.aspx. Trên màn hình giao diện, cần điền các thông tin về tỉnh thành, cơ quan đăng ký BHXH. Thông tin về số CMND/CCCD đăng ký BHXH, họ tên người tham gia (chọn có dấu hoặc không dấu).

Đồng thời điền thông tin về mã số bảo hiểm xã hội, số điện thoại, thời gian cần tra cứu. Tích chọn “Tôi không phải người máy”, chọn “Lấy mã tra cứu” để mã OTP được gửi về điện thoại. Nhập mã OTP được gửi về vào ô rồi ấn chọn “Tra cứu”, mọi thông tin về người tham gia, đơn vị công tác, thời gian đóng BHXH sẽ hiện ra. Lưu ý, mã OTP chỉ có hiệu lực trong 4 phút nên mọi người cần nhập nhanh chóng.

Cách 2: Người tham gia có thể tra cứu thông tin bảo hiểm xã hội ngay trên điện thoại. Bằng cách soạn tin nhắn với cú pháp BH QT {mã số BHXH} {năm bắt đầu} {năm kết thúc}. Sau đó gửi tổng đài 8079, sau một vài phút, thông tin của người tham gia sẽ được gửi về.

Giải đáp những câu hỏi thường gặp về bảo hiểm xã hội

Đóng bảo hiểm xã hội bao nhiêu tuổi được hưởng lương hưu?

Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc hay tự nguyện đều được quyền hưởng lương hưu. Điều kiện để nhận 45% lương hưu là lao động nữ phải có tối thiểu 15 năm đóng BHXH. Còn với lao động nam là tối thiểu 20 năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội.

Với người tham gia BHXH tự nguyện, nam phải đủ 60 tuổi và nữ phải đủ 55 tuổi sẽ được hưởng lương hưu. Nếu đã đủ tuổi mà chưa đủ thời gian tham gia BHXH, có thể lựa chọn phương thức đóng một lần cho thời gian còn thiếu. Khi đủ điều kiện, liên hệ với cơ quan BHXH nơi cư trú để làm thủ tục hưởng lương hưu.

Đóng bảo hiểm bao nhiêu năm thì được rút?

Khi đáp ứng đủ các điều kiện, người tham gia sẽ được rút bảo hiểm
Khi đáp ứng đủ các điều kiện, người tham gia sẽ được rút bảo hiểm

Thời hạn rút bảo hiểm cũng là một trong những điều cần biết về bảo hiểm xã hội. Theo quy định, để rút bảo hiểm, người tham gia cần đáp ứng một trong các điều kiện sau:

  • Đến tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ thời gian đóng BHXH (nữ 15 năm, nam 20 năm)
  • Người tham gia mắc bệnh hiểm nghèo hoặc ra nước ngoài định cư
  • Người lao động không có nhu cầu đóng tiếp BHXH sau 1 năm nghỉ việc

Thời gian để người tham gia được rút bảo hiểm về là sau 1 năm ngừng đóng BHXH. Hồ sơ rút bảo hiểm bao gồm sổ BHXH bản chính, đơn đề nghị hưởng BHXH một lần, CMND/CCCD, sổ hộ khẩu/sổ tạm trú.

Mức đóng bảo hiểm xã hội tối đa là bao nhiêu?

Theo quy định mới từ Nhà nước, mức lương cơ sở hiện tại là 1.800.000 đồng/tháng. Theo luật bảo hiểm xã hội, mức đóng tối đa là lương tháng bằng 20 lần lương cơ sở. Bắt đầu từ ngày 1/7/2023, mức đóng bảo hiểm xã hội tối đa là 36.000.000 đồng.

Đăng ký đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu?

Theo luật, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở nên được tham gia đóng BHXH tự nguyện. Điều kiện là công dân này không nằm trong nhóm người lao động phải đóng BHXH bắt buộc.

Người tham gia tự nguyện có thể làm thủ tục ngay tại cơ quan BHXH cấp huyện tại nơi cư trú. Hoặc cơ quan BHXH cấp huyện nơi tạm trú/thường trú hoặc tại các đại lý thu ở nơi bạn có hộ khẩu tạm trú/thường trú.

Đăng ký hưởng bảo hiểm xã hội ở đâu?

Người tham gia có thể đăng ký với cơ quan BHXH cấp quận/huyện
Người tham gia có thể đăng ký với cơ quan BHXH cấp quận/huyện

Khi có nguyện vọng rút BHXH, người tham gia có thể đăng ký với cơ quan BHXH cấp quận/huyện. Nếu nơi đó được phân cấp giải quyết hưởng BHXH ở tỉnh, đăng ký với cơ quan BHXH tỉnh. Lưu ý, đăng ký ở cơ quan BHXH mà người tham gia có hộ khẩu hoặc sổ tạm trú.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam là cơ quan gì?

Bảo hiểm xã hội Việt Nam là gì cũng là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Theo đó, đây là cơ quan thuộc Chính phủ, là nơi tổ chức/thực hiện các hoạt động, chính sách, chế độ của BHXH. Được quản lý nhà nước bởi Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Tài chính.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam có tác dụng gì?

Vậy cơ quan bảo hiểm xã hội làm gì và có tác dụng gì? Cơ quan BHXH Việt Nam là nơi tổ chức thu chi, thực hiện các chế độ, chính sách BHXH. Gồm cả bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quản lý và sử dụng các quỹ bảo hiểm này. Đồng thời, đây cũng là nơi thực hiện thanh tra việc đóng các loại BHXH, BHYT và BHTN.

BHXH Việt Nam cũng là nơi ban hành mẫu thẻ, mẫu hồ sơ BHXH, BHYT, BHTN. Có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, giải quyết các chế độ của BHXH như ốm đau, tai nạn lao động, thai sản, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất…

Khi sinh con, người lao động có cần đóng BHXH không?

Theo luật về bảo hiểm xã hội, trong thời gian nghỉ sinh, người lao động không phải đóng BHXH và BHTN. Đồng thời, BHYT của người lao động cũng được cơ quan BHXH đóng cho. Nếu người lao động nghỉ việc không lương trên 14 ngày, doanh nghiệp không phải đóng các loại bảo hiểm cho họ. Cần phải báo cáo về việc cắt giảm lao động để xóa thông tin của người lao động nghỉ làm.

Người lao động làm việc tại nhiều nơi thì đóng BHXH ở đâu?

Nếu người lao động làm việc ở nhiều nơi thì sẽ đóng BHXH ở nơi mà họ ký hợp đồng lao động dài hạn. Nếu ký hợp đồng với hai doanh nghiệp thì sẽ đóng BHXH ở nơi ký hợp đồng trước.

Bài viết đã giải đáp mọi thắc mắc, thông tin cần biết về bảo hiểm xã hội là gì. Đây là một chính sách an sinh rất hữu ích cho người lao động và cả người dân Việt Nam. Vì vậy, mọi người hãy tham gia đóng bảo hiểm xã hội đúng theo quy định Nhà nước nhé!

Đánh giá

Tin tức khác

Những tư vấn mới những xu hướng nội thất văn phòng 2024
Nâng tầm đẳng cấp không gian lãnh đạo với bàn giám đốc chữ L
Nâng tầm đẳng cấp không gian lãnh đạo với bàn giám đốc chữ L

Là một người lãnh đạo, bạn luôn mong muốn có một không gian làm việc chuyên nghiệp, thể hiện đẳng cấp và tạo cảm hứng làm việc. Bàn giám đốc chữ L chính là lựa chọn hoàn hảo để đáp ứng những yêu cầu đó. Cùng Govi tìm hiểu về dòng sản phẩm này ngay […]

Tủ gỗ nhỏ đựng đồ có khóa: Gọn nhẹ, tiện lợi, giá tốt
Tủ gỗ nhỏ đựng đồ có khóa: Gọn nhẹ, tiện lợi, giá tốt

Trong không gian sống hiện đại, việc sắp xếp và bảo quản đồ đạc gọn gàng là điều vô cùng quan trọng. Và một trong những vật dụng hữu ích không thể thiếu đó chính là tủ gỗ nhỏ có khóa. Vậy tủ gỗ nhỏ có khóa là gì và tại sao nó lại trở […]

Bàn làm việc treo tường - Sự lựa chọn thông minh cho không gian sống hiện đại
Bàn làm việc treo tường – Sự lựa chọn thông minh cho không gian sống hiện đại

Bạn đang tìm kiếm một giải pháp làm việc hiệu quả mà không chiếm quá nhiều diện tích? Bạn muốn sở hữu một không gian làm việc hiện đại, tiện nghi ngay tại ngôi nhà của mình? Câu trả lời có thể nằm ở chiếc bàn làm việc treo tường. Vậy bàn làm việc treo […]

Kệ màn hình máy tính | Giải pháp hoàn hảo cho không gian làm việc thông minh
Kệ màn hình máy tính | Giải pháp hoàn hảo cho không gian làm việc thông minh

Xu hướng làm việc tại nhà và làm việc linh hoạt đang ngày càng phổ biến. Để tạo ra một không gian làm việc tiện nghi và hiệu quả tại nhà, nhiều người đã đầu tư vào các thiết bị hỗ trợ, trong đó có kệ màn hình máy tính. Vậy kệ màn hình có […]

Vì sao ghế xoay không tay vịn được ưa chuộng trong văn phòng hiện đại?

Trong môi trường làm việc hiện đại, ghế xoay văn phòng không tay vịn ngày càng trở thành sự lựa chọn phổ biến của nhiều người. Với nhiều ưu điểm vượt trội, loại ghế này mang đến cho người dùng sự thoải mái nhưng vẫn đảm bảo yếu tố thẩm mỹ. Hãy cùng tìm hiểu […]

TƯ VẤN THIẾT KẾ TRỌN GÓI

Với hơn 10+ năm kinh nghiệm và tư vấn cho hơn 100.000 đối tác, Govi sẽ mang đến cho bạn thiết kế không gian 2D và định hướng không gian 3D miễn phí theo tiêu chí Phù hợp phong cách - Khẳng định chất riêng - Chi phí tối ưu - Đầy đủ tiện ích.

ĐĂNG KÝ TƯ VẤN/ NHẬN MODEL 3D
Thu gọn
  • Thêm sản phẩm

  • Thêm sản phẩm

  • Thêm sản phẩm

call
zaloChat Zalo
callHotline 0909.12.1111 zaloZalo messHợp tác