Văn phòng xanh (Green Office) là gì? Xu hướng thiết kế mới

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, việc xây dựng không gian làm việc thân thiện với thiên nhiên đang trở thành một xu hướng tất yếu. Văn phòng xanh (Green Office) là mô hình thiết kế kết hợp giữa kiến trúc bền vững và vận hành hiệu quả, hướng tới giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. Trong bài viết này, nội thất văn phòng Govi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm văn phòng xanh là gì, quá trình hình thành, lợi ích và cách ứng dụng trong thực tiễn.

Văn phòng xanh là gì?

Văn phòng xanh (Green Office) là mô hình không gian làm việc được thiết kế và vận hành theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường. Mục tiêu là giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, đồng thời tạo dựng môi trường làm việc lành mạnh, hiện đại và chuyên nghiệp.

Theo Quỹ Bảo vệ Thiên nhiên Toàn cầu (WWF), văn phòng xanh được hiểu là một “hệ thống quản lý môi trường” tại nơi làm việc, giúp doanh nghiệp kiểm soát và giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính.

Lịch sử ra đời của văn phòng xanh

Khái niệm “văn phòng xanh” lần đầu tiên được giới thiệu bởi WWF, Quỹ Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới, với trụ sở tại Phần Lan. Đây là tổ chức tiên phong đưa ra mô hình văn phòng thân thiện với môi trường, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhận thức toàn cầu về phát triển bền vững tại nơi làm việc.

Từ năm 2002, WWF triển khai hệ thống quản lý môi trường (Environmental Management System – EMS), gồm các nội dung trọng tâm như:

• Tối ưu chi phí vận hành đồng thời đảm bảo tính bền vững về mặt môi trường.
• Trang bị công cụ hỗ trợ quản lý các vấn đề liên quan đến môi trường.
• Nâng cao nhận thức, khuyến khích nhân viên thực hành các thói quen có lợi cho hệ sinh thái.
• Thiết lập phương thức giao tiếp hiệu quả giữa tổ chức với các bên liên quan về các vấn đề môi trường.

Hiện nay, chương trình WWF Green Office cung cấp hệ thống chứng nhận dành riêng cho các văn phòng chú trọng cắt giảm lượng khí thải CO₂. Mục tiêu chính là định hình hành vi sử dụng văn phòng theo hướng thân thiện với môi trường. Các đơn vị tham gia được yêu cầu nộp báo cáo hằng năm, và quy trình đánh giá chất lượng sẽ được thực hiện định kỳ ba năm một lần.

Xu hướng thiết kế văn phòng xanh hiện đại

Trong bối cảnh môi trường chịu nhiều tác động tiêu cực, lối sống xanh ngày càng được ưu tiên và lan tỏa mạnh mẽ. Các doanh nghiệp, với mong muốn xây dựng hình ảnh bền vững và tạo điều kiện làm việc lý tưởng cho nhân viên, đang dần chuyển sang mô hình văn phòng xanh.

Văn phòng xanh không bị ràng buộc bởi một khuôn mẫu cố định. Mỗi doanh nghiệp có thể linh hoạt áp dụng các giải pháp phù hợp với điều kiện và quy mô hoạt động của mình, miễn là hướng đến mục tiêu giảm thiểu tác động đến môi trường và nâng cao chất lượng không gian làm việc.

Dưới đây là những xu hướng thiết kế văn phòng xanh hiện đại đang được nhiều tổ chức quan tâm và áp dụng:

Cây xanh trong trang trí nội thất văn phòng

Trong các tiêu chí thiết kế văn phòng hướng đến sự bền vững và thân thiện môi trường, cây xanh luôn giữ vai trò quan trọng. Việc bố trí cây trong không gian làm việc giúp thanh lọc không khí, mang đến bầu không gian trong lành và dễ chịu.

Bên cạnh yếu tố thẩm mỹ, cây xanh góp phần tạo cảm giác thư giãn, thúc đẩy tinh thần tích cực và nâng cao hiệu suất công việc. Đây cũng là minh chứng cho cam kết của doanh nghiệp trong việc xây dựng môi trường làm việc an toàn, lành mạnh cho đội ngũ nhân sự.

Thông thường, các loại cây được sử dụng là những loài ưa bóng, dễ sống trong điều kiện ánh sáng yếu, có khả năng lọc không khí và mang ý nghĩa phong thủy tích cực. Doanh nghiệp có thể linh hoạt kết hợp nhiều hình thức bố trí như:

• Chậu cây nhỏ để bàn làm việc.
• Cây xanh kích thước lớn đặt ở các góc phòng.
• Chậu cây treo gần cửa sổ hoặc hành lang.
• Mảng tường cây xanh hoặc vách ngăn bằng cây.

Tối ưu hóa ánh sáng tự nhiên trong không gian làm việc

Tận dụng ánh sáng tự nhiên trong thiết kế văn phòng là một giải pháp thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và hướng tới sự phát triển bền vững. Yếu tố này được đánh giá cao trong các tiêu chuẩn công trình xanh, điển hình như hệ thống Lotus do Hội đồng Công trình xanh Việt Nam phát triển, với mục tiêu sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý và tiết kiệm.

Thông qua các giải pháp thiết kế như tường kính, cửa kính cỡ lớn hoặc giếng trời, văn phòng có thể đón nhận nguồn ánh sáng Mặt Trời một cách tối ưu. Ánh sáng tự nhiên mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Cải thiện tâm trạng và sức khỏe tinh thần của nhân viên.
• Tăng cường hiệu suất và khả năng tập trung.
• Giảm chi phí sử dụng điện năng cho hệ thống chiếu sáng.
• Hạn chế tác động tiêu cực từ ánh sáng nhân tạo đến mắt và da.

Ưu tiên sử dụng vật liệu thiên nhiên và tái chế

Lựa chọn vật liệu thân thiện với môi trường là một yếu tố quan trọng trong xu hướng thiết kế văn phòng xanh hiện đại. Những chất liệu có nguồn gốc tự nhiên như gỗ, tre, mây, đá… thường được sử dụng để tạo nên không gian gần gũi, ấm cúng nhưng vẫn đảm bảo yếu tố thẩm mỹ và hiện đại.

Bên cạnh đó, các vật liệu tái chế như kim loại, nhựa tái sinh hay gỗ tái chế cũng ngày càng được ưa chuộng. Chúng không chỉ giúp giảm thiểu lượng chất thải ra môi trường mà còn thể hiện cam kết của doanh nghiệp đối với các nguyên tắc phát triển bền vững.

Việc sử dụng các vật liệu này mang lại nhiều lợi ích:

• Tạo nên phong cách thiết kế mộc mạc, thân thiện và tinh tế.
• Đảm bảo độ bền, tuổi thọ sử dụng lâu dài.
• Tối ưu chi phí đầu tư nội thất.
• Góp phần giảm dấu vết carbon trong quá trình xây dựng và vận hành.

Lợi ích khi thiết kế văn phòng xanh là gì?

Lợi ích đối với môi trường

Cải thiện chất lượng không khí

Văn phòng là nơi tập trung đông người, thường phát sinh nhiều khí CO2. Cây xanh giúp điều hòa, thanh lọc không khí và tạo ra một không gian làm việc trong lành hơn. Ngoài ra, cây xanh còn giúp giảm bớt bức xạ nhiệt từ các thiết bị như máy tính, máy in.

Tiết kiệm năng lượng

Thiết kế tận dụng ánh sáng tự nhiên sẽ giảm nhu cầu sử dụng đèn chiếu sáng vào ban ngày. Nhờ đó, điện năng tiêu thụ được cắt giảm, góp phần bảo vệ môi trường thông qua việc giảm phát thải khí nhà kính.

Giảm lượng chất thải

Văn phòng xanh thường ưu tiên sử dụng vật liệu tái chế và thân thiện với môi trường. Ngoài ra, công tác phân loại và xử lý rác thải được thực hiện nghiêm ngặt, góp phần giảm gánh nặng lên hệ sinh thái.

Hạn chế ô nhiễm tiếng ồn và bụi mịn

Tường cây và cây cảnh văn phòng hoạt động như lớp đệm tự nhiên, giúp lọc bụi và giảm tiếng ồn hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng không gian sống và làm việc.

Lợi ích đối với con người

Giảm căng thẳng, tăng sự sáng tạo

Không gian làm việc gần gũi với thiên nhiên giúp nhân viên cảm thấy thư giãn và dễ dàng kiểm soát cảm xúc. Tâm trạng thoải mái góp phần thúc đẩy khả năng sáng tạo và duy trì tinh thần tích cực trong công việc.

Tăng năng suất lao động

Một môi trường làm việc thoáng mát, nhiều cây xanh giúp nâng cao mức độ tập trung. Theo nghiên cứu, hiệu suất làm việc tại các văn phòng xanh có thể cao hơn đến 12% so với môi trường truyền thống.

Cải thiện sức khỏe nhân viên

Chất lượng không khí tốt giúp giảm thiểu các bệnh liên quan đến đường hô hấp, viêm họng hay đau mắt. Bên cạnh đó, việc giảm bức xạ từ thiết bị điện tử và tận dụng ánh sáng tự nhiên giúp giảm mệt mỏi và căng thẳng.

Lợi ích đối với doanh nghiệp

Tối ưu chi phí vận hành

Thiết kế xanh giúp tiết kiệm điện, giảm chi phí làm mát và chiếu sáng. Ngoài ra, việc hướng đến mô hình làm việc linh hoạt và sử dụng không gian chung cũng giúp giảm thiểu chi phí nội thất, văn phòng phẩm và vệ sinh.

Gia tăng sức hút đối với nhân viên tiềm năng

Môi trường làm việc hiện đại, lành mạnh có sức hấp dẫn lớn với những người tìm kiếm một không gian làm việc có giá trị tinh thần và môi trường. Đây là một yếu tố quan trọng trong chiến lược thu hút và giữ chân nhân tài.

Khẳng định hình ảnh thương hiệu

Việc đầu tư vào văn phòng xanh thể hiện rõ cam kết của doanh nghiệp trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Điều này giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực trong mắt đối tác, khách hàng và cộng đồng.

Cách vận hành văn phòng xanh

Việc chuyển đổi từ mô hình văn phòng truyền thống sang văn phòng xanh đang trở thành xu hướng tất yếu nhằm hướng đến sự phát triển bền vững. Dưới đây là một số phương pháp thiết thực giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường làm việc thân thiện với thiên nhiên.

Giảm phát thải và sử dụng hiệu quả nguồn năng lượng

Phần lớn nguồn điện hiện nay được sản xuất từ các nhà máy nhiệt điện sử dụng than đá, loại nhiên liệu gây ô nhiễm và không thể tái tạo. Để góp phần giảm thiểu tác động đến môi trường, doanh nghiệp nên ưu tiên:

• Tận dụng ánh sáng tự nhiên: Thiết kế không gian mở, lắp đặt cửa kính lớn để giảm nhu cầu sử dụng đèn điện vào ban ngày.
• Ứng dụng công nghệ cảm biến: Trang bị đèn chiếu sáng tự động cảm ứng hồng ngoại giúp tối ưu hóa việc sử dụng điện.
• Tắt thiết bị khi không sử dụng: Điều hòa, máy tính, máy in và các thiết bị điện khác nên được tắt hoàn toàn khi không cần thiết hoặc vào cuối ngày làm việc.

Giải pháp này giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt chi phí vận hành đồng thời góp phần vào việc bảo vệ tài nguyên và môi trường sống.

Tối ưu việc sử dụng giấy trong văn phòng

Giấy được sản xuất từ cây xanh, nguồn tài nguyên đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa không khí và cân bằng hệ sinh thái. Việc tiêu thụ giấy quá mức đồng nghĩa với việc gia tăng chặt phá rừng, làm suy giảm lượng oxy và tăng lượng khí CO₂ trong khí quyển.

Để xây dựng môi trường làm việc bền vững, các doanh nghiệp nên triển khai các giải pháp sau:

• Khuyến khích làm việc không giấy (paperless): Sử dụng tài liệu điện tử, email và các nền tảng lưu trữ đám mây thay vì in ấn.
• Ưu tiên thiết bị tiết kiệm năng lượng: Lựa chọn máy in và máy photocopy có nhãn tiết kiệm năng lượng để giảm tiêu thụ điện.
• Sử dụng vật tư thân thiện với môi trường: Chọn mực in ít độc hại và giấy có chứng nhận FSC (Forest Stewardship Council), đảm bảo nguồn gốc bền vững.

Mỗi thay đổi nhỏ trong thói quen sử dụng giấy đều góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và giảm dấu chân sinh thái của doanh nghiệp.

Sử dụng nước một cách tiết kiệm và hợp lý

Nước là nguồn tài nguyên hữu hạn, đóng vai trò thiết yếu đối với sự sống và phát triển của xã hội. Quá trình đô thị hóa nhanh chóng và biến đổi khí hậu đã khiến nhiều khu vực rơi vào tình trạng khan hiếm nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống dân cư và nền kinh tế.

Doanh nghiệp có thể góp phần cải thiện tình trạng này thông qua các biện pháp tiết kiệm nước trong vận hành văn phòng, chẳng hạn như:

• Lắp đặt vòi nước cảm ứng: Hệ thống vòi nước tự động sử dụng cảm biến hồng ngoại giúp giới hạn lượng nước sử dụng tại khu vực rửa tay và vệ sinh cá nhân.
• Chọn thiết bị vệ sinh tiết kiệm nước: Thiết kế bồn cầu với chế độ xả phù hợp, vừa đảm bảo hiệu quả sử dụng vừa hạn chế lãng phí.
• Nâng cao nhận thức nội bộ: Tổ chức các hoạt động truyền thông nội bộ nhằm tuyên truyền về vai trò của nước và khuyến khích nhân viên cùng thực hiện thói quen sử dụng nước một cách hợp lý.

Đầu tư vào những thay đổi nhỏ này sẽ tạo ra tác động tích cực lâu dài, hướng tới một môi trường làm việc bền vững và có trách nhiệm với cộng đồng.

Xử lý rác thải hiệu quả tại văn phòng

Rác thải trong môi trường văn phòng có thể trở thành nguồn tài nguyên quý nếu được phân loại và xử lý hợp lý. Triển khai các biện pháp quản lý rác một cách khoa học giúp giảm gánh nặng cho môi trường, đồng thời góp phần sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên sẵn có, hạn chế tình trạng lãng phí.

Tại văn phòng, rác thải thường được chia thành ba nhóm chính:

• Rác hữu cơ: Bao gồm thức ăn thừa, rau củ hư hỏng… có thể được ủ làm phân bón phục vụ cho cây xanh trong hoặc ngoài văn phòng.
• Rác tái chế: Gồm giấy báo, tạp chí, chai nhựa, vỏ lon… có thể được thu gom và chuyển đến các cơ sở tái chế chuyên dụng để sử dụng cho mục đích mới.
• Rác vô cơ khó tái chế: Như giấy ăn đã qua sử dụng, túi nilon, cao su… nên được gom riêng để xử lý đúng quy trình, tránh lẫn vào các loại rác khác.

Thực hiện phân loại rác ngay từ đầu là một giải pháp thiết thực nhằm giảm thiểu khối lượng chất thải cần xử lý bằng phương pháp đốt hoặc chôn lấp, những hoạt động phát sinh nhiều khí thải gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, hành động này còn góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong toàn bộ đội ngũ nhân sự.

Ví dụ điển hình về văn phòng xanh

Trên thế giới, nhiều doanh nghiệp đã tiên phong xây dựng các mô hình văn phòng xanh nhằm hướng đến sự phát triển bền vững. Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu:

Nokia – Phần Lan

Trụ sở chính của Nokia tại Phần Lan được đánh giá là một trong những văn phòng áp dụng tư duy xanh sớm nhất. Văn hóa bảo vệ môi trường được lồng ghép vào từng chi tiết trong sinh hoạt hằng ngày, bao gồm cả việc uống cà phê.

Tại đây, nhân viên được cung cấp hai lựa chọn khi dùng cà phê: cốc giấy dùng một lần hoặc ly thủy tinh tái sử dụng. Tuy nhiên, nếu chọn cốc giấy, họ sẽ phải trả một khoản phí nhỏ. Trong khi đó, việc sử dụng ly thủy tinh hoàn toàn miễn phí.

Chính sách này đã tạo ra một sự thay đổi hành vi rõ rệt. Phần lớn nhân viên chủ động chọn ly thủy tinh như một cách thể hiện tinh thần trách nhiệm với môi trường.

McDonald’s – Chi nhánh tại Phần Lan

Tại Phần Lan, McDonald’s đã triển khai nhiều sáng kiến thông minh nhằm xây dựng văn phòng thân thiện với môi trường. Một trong những hành động đáng chú ý là khuyến khích nhân viên sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

Nhận thấy nhiều chi nhánh đặt gần trạm xe buýt, công ty đã phát thẻ xe buýt cho nhân viên để thuận tiện di chuyển trong giờ làm và các cuộc họp. Dù quyền lựa chọn phương tiện vẫn thuộc về cá nhân, nhưng thẻ xe là yếu tố thúc đẩy hành vi thay đổi, nhiều nhân viên sẵn sàng để xe ở nhà và sử dụng xe buýt thay thế.

Bên cạnh đó, McDonald’s cũng đầu tư vào các giải pháp công nghệ giúp tiết kiệm năng lượng. Hệ thống đèn và thiết bị văn phòng sẽ tự động ngắt điện sau giờ làm việc. Khắp văn phòng, những tờ giấy nhắc nhở việc tắt máy tính được bố trí hợp lý để nâng cao ý thức.

Về sử dụng tài nguyên, chỉ giấy đạt chứng nhận FSC mới được dùng trong các hoạt động in ấn. Đội ngũ tạp vụ được huấn luyện để phân loại chính xác giữa rác tái chế và rác vô cơ, đảm bảo quy trình xử lý rác thải hiệu quả và đúng chuẩn.

Văn phòng Microsoft – Phần Lan

Tại Phần Lan, Microsoft xây dựng một mô hình văn phòng hiện đại, thân thiện với môi trường, đồng thời thúc đẩy mô hình làm việc linh hoạt. Sự kết hợp này giúp công ty giảm đáng kể lượng năng lượng tiêu thụ, đồng thời tạo dựng văn hóa doanh nghiệp hướng đến phát triển bền vững.

Một số điểm nổi bật trong mô hình hoạt động:

• Làm việc từ xa phổ biến: 73% nhân viên lựa chọn làm việc từ xa từ 1 đến 3 ngày mỗi tuần. Điều này không chỉ giảm tải cho văn phòng mà còn góp phần cắt giảm lượng điện tiêu thụ và khí thải từ giao thông.
• Mức độ hài lòng cao: 100% nhân viên được khảo sát bày tỏ sự hài lòng với môi trường làm việc hiện tại, một minh chứng cho hiệu quả trong việc thiết kế không gian xanh và linh hoạt.
• Tối ưu hóa giấy tờ: Các tài liệu nội bộ, báo cáo và hóa đơn được chuyển sang định dạng điện tử. Việc in ấn được hạn chế tối đa nhằm giảm lượng giấy tiêu thụ.
• Tối ưu phòng họp: Các cuộc họp cần được đặt lịch trước để đảm bảo việc sử dụng phòng hợp lý và tránh lãng phí năng lượng từ các không gian không sử dụng đến.
• Khuyến khích di chuyển xanh: Nhân viên được khuyến khích sử dụng xe đạp khi đi làm và tham dự các cuộc họp gần, vừa tốt cho sức khỏe, vừa thân thiện với môi trường.

Văn phòng Unilever – Pakistan

Tại Pakistan, Unilever triển khai một hệ thống giải pháp toàn diện nhằm xây dựng mô hình văn phòng xanh, hướng đến việc tiết kiệm năng lượng và cải thiện hiệu quả vận hành.

Một số biện pháp cụ thể được áp dụng:

• Sử dụng thiết bị tiết kiệm điện: Nhân viên được khuyến khích sử dụng laptop thay cho máy tính để bàn nhằm giảm thiểu mức tiêu thụ điện. Đến nay, hơn 85% nhân viên đã chuyển sang dùng máy tính xách tay cho công việc hàng ngày.
• Tối ưu hệ thống chiếu sáng: Văn phòng sử dụng đèn halogen, loại đèn có khả năng tiêu thụ ít hơn 24% điện năng so với bóng đèn huỳnh quang truyền thống. Việc lựa chọn thiết bị chiếu sáng tiết kiệm là một phần trong chiến lược giảm thiểu chi phí năng lượng mà vẫn đảm bảo hiệu suất làm việc.

Thông qua những giải pháp thiết thực này, Unilever tại Pakistan không chỉ nâng cao ý thức môi trường cho đội ngũ nhân sự, mà còn đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững trong toàn hệ thống tập đoàn.

Văn phòng Deloitte – Hà Lan

Tọa lạc trong tòa nhà có tên “The Edge”, văn phòng Deloitte tại Hà Lan được công nhận là một trong những công trình văn phòng thông minh và bền vững nhất thế giới. Nhiều tổ chức kiến trúc quốc tế đánh giá đây là hình mẫu lý tưởng cho các mô hình văn phòng tương lai.

Mục tiêu cốt lõi trong vận hành “The Edge” là tối ưu hóa hiệu suất sử dụng không gian và tiết kiệm tối đa năng lượng. Công nghệ được tích hợp vào từng chi tiết trong tòa nhà:

• Ứng dụng thông minh hỗ trợ làm việc: Ngay khi đến nơi, nhân viên có thể sử dụng ứng dụng để tìm chỗ đỗ xe còn trống. Hệ thống cũng tự động gợi ý vị trí bàn làm việc hiện có, vì toàn bộ văn phòng vận hành theo mô hình “không cố định chỗ ngồi”.
• Điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ cá nhân hóa: Dù bạn làm việc ở đâu trong tòa nhà, hệ thống cảm biến sẽ tự động điều chỉnh ánh sáng và nhiệt độ theo hồ sơ cá nhân đã lưu trên ứng dụng, tạo sự thoải mái tối đa cho mỗi nhân viên.
• Năng lượng tái tạo: Tòa nhà tận dụng hệ thống pin mặt trời lắp đặt trên mái và các bề mặt phù hợp, giúp đạt số điểm 98,4% theo chuẩn BREEAM của Anh, một trong những tiêu chuẩn đánh giá công trình xanh uy tín nhất thế giới.

“The Edge” không chỉ là biểu tượng công nghệ, mà còn là minh chứng rõ rệt cho cam kết phát triển bền vững của Deloitte trong môi trường làm việc hiện đại.

Kết bài

Hy vọng qua bài viết này của Govi, bạn đã có cái nhìn rõ nét hơn về khái niệm văn phòng xanh, cũng như những xu hướng thiết kế đang được ưa chuộng hiện nay.Việc xây dựng không gian làm việc gắn liền với yếu tố thiên nhiên là cách doanh nghiệp thể hiện cam kết với môi trường, đồng thời nâng cao chất lượng sống và hiệu quả lao động. Đây là một lựa chọn chiến lược, phù hợp với xu thế phát triển bền vững và mang lại giá trị dài hạn cho tổ chức.