Thiết kế công thái học (ergonomic) là gì? 5 lợi ích khi dùng

Bạn có từng cảm thấy đau mỏi khi làm việc trong thời gian dài? Thiết kế công thái học (ergonomic) chính là giải pháp giúp cơ thể thoải mái, nâng cao năng suất và giảm thiểu rủi ro chấn thương. Không chỉ tạo ra sự tiện lợi trong lao động, mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí hiệu quả. Cùng Govi khám phá 5 lợi ích nổi bật của thiết kế ergonomic là gì và cách áp dụng để tối ưu trải nghiệm làm việc trong bài viết dưới nhé!

Ergonomic là gì?

Ergonomic (công thái học) là một lĩnh vực nghiên cứu về cách thiết kế sản phẩm, môi trường làm việc và quy trình sao cho phù hợp với cơ thể con người, giúp tối ưu tư thế, giảm căng thẳng và nâng cao hiệu suất làm việc. Nguyên tắc của thiết kế công thái học dựa trên việc hiểu rõ cấu trúc cơ thể, thói quen vận động và giới hạn sinh lý của con người để tạo ra không gian làm việc an toàn, thoải mái hơn.

Ứng dụng của ergonomic có mặt ở khắp nơi, từ ghế văn phòng, bàn làm việc, chuột máy tính cho đến quy trình sản xuất trong nhà máy. Khi được áp dụng đúng cách, thiết kế công thái học không chỉ giúp giảm đau mỏi mà còn góp phần cải thiện sức khỏe lâu dài và nâng cao hiệu quả công việc.

Tại sao Ergonomic lại quan trọng?

Ergonomic là khoa học nghiên cứu về mối quan hệ giữa con người và môi trường làm việc, nhằm tối ưu hóa sự thoải mái và hiệu suất khi làm việc, sinh hoạt.

Tại nơi làm việc

Theo Safe Work Australia, tổng chi phí kinh tế do thương tích và bệnh tật liên quan đến môi trường làm việc ước tính lên đến 60 tỷ đô la. Phần lớn trong số này xuất phát từ công việc văn phòng, nơi nhân viên thường xuyên gặp phải các vấn đề như đau lưng, căng thẳng cơ xương.

Việc áp dụng Ergonomic giúp tạo ra một môi trường làm việc an toàn, thoải mái và hiệu quả, thông qua thiết kế phù hợp với tư thế làm việc tự nhiên, giảm căng thẳng lên cơ thể và hạn chế các chấn thương lâu dài.

Trong các nơi làm việc khác

Ngoài văn phòng, Ergonomic còn được ứng dụng rộng rãi trong giao thông công cộng, xây dựng cơ sở hạ tầng và không gian sống, giúp cải thiện trải nghiệm sử dụng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nếu thiết kế Ergonomic kém, người sử dụng sẽ dễ cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và giảm năng suất. Ngược lại, khi công việc đòi hỏi cường độ cao, việc áp dụng Ergonomic sẽ giúp tối ưu hóa hiệu suất, giảm áp lực lên cơ thể và nâng cao chất lượng làm việc.

Nguyên tắc hoạt động Ergonomic

Mặc dù công thái học vẫn còn khá mới mẻ với nhiều người, nhưng trên thực tế, để áp dụng hiệu quả, nó kết hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực nghiên cứu khác nhau. Dưới đây là những nguyên tắc cốt lõi trong ergonomic:

• Nhân trắc học: Phân tích kích thước, hình dáng cơ thể con người ở cả mức độ cá nhân và nhóm để thiết kế không gian và thiết bị phù hợp.
• Cơ sinh học: Nghiên cứu lực tác động lên cơ thể, bao gồm lực kéo, đẩy và khả năng chịu tải của cơ bắp, giúp tối ưu hóa chuyển động và giảm chấn thương.
• Hệ thống giác quan: Xem xét cách con người cảm nhận thông tin qua thị giác, thính giác, xúc giác,… để tạo ra môi trường làm việc dễ chịu và hiệu quả hơn.
• Vật lý môi trường: Đánh giá các yếu tố bên ngoài như ánh sáng, âm thanh, nhiệt độ và bức xạ, đảm bảo điều kiện làm việc an toàn và thoải mái.
• Tâm lý học cá nhân: Tập trung vào kỹ năng, khả năng học hỏi, sai sót và sự khác biệt cá nhân, giúp thiết kế hệ thống phù hợp với từng đối tượng.
• Tâm lý học xã hội: Phân tích hành vi, giao tiếp và cách con người tương tác trong môi trường làm việc, giúp tối ưu hóa sự hợp tác và hiệu suất nhóm.

Ergonomic trong lao động

Trong môi trường lao động, thiết kế công thái học (ergonomic) đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe người lao động và nâng cao hiệu suất làm việc. Tại Việt Nam, ergonomic đã được đề cập trong các quy định pháp luật về an toàn và vệ sinh lao động, như Luật An toàn vệ sinh lao động, Nghị định 44/2016/NĐ-CP và Quyết định 3733/2002/QĐ-BYT.

Ergonomic không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro chấn thương mà còn góp phần tối ưu hóa quy trình làm việc thông qua ba nguyên tắc chính:

• Ergonomic được áp dụng vào mọi mô hình làm việc, từ nhà máy sản xuất, doanh nghiệp kinh doanh đến môi trường văn phòng nhằm đảm bảo an toàn và tạo điều kiện làm việc thoải mái nhất.
• Ergonomic thiết kế vị trí làm việc, mọi vị trí lao động đều cần được thiết kế sao cho phù hợp với người sử dụng.
• Ergonomic thiết kế máy móc và công cụ, mọi thiết bị, công cụ lao động phải được thiết kế phù hợp với thao tác của con người.

Cả ba nguyên tắc này đều hướng đến mục tiêu chung là đảm bảo môi trường làm việc an toàn, thoải mái và hỗ trợ sức khỏe người lao động, đồng thời tối ưu hóa hiệu quả kỹ thuật và kinh tế.

Lợi ích của Ergonomic trong cuộc sống

Bảo vệ sức khỏe

Thiết kế công thái học giúp hạn chế căng cơ, giảm áp lực lên cột sống và khớp, ngăn ngừa các bệnh nghề nghiệp như đau lưng, mỏi cổ hay hội chứng ống cổ tay. Môi trường làm việc được tối ưu hóa giúp cơ thể duy trì tư thế đúng, giảm nguy cơ chấn thương lâu dài.

Nâng cao hiệu suất làm việc

Môi trường làm việc được thiết kế theo nguyên tắc công thái học giúp nhân viên cảm thấy thoải mái, giảm mệt mỏi và tăng khả năng tập trung. Điều này dẫn đến việc nâng cao năng suất và chất lượng công việc, đồng thời giảm thiểu thời gian nghỉ do chấn thương hoặc mệt mỏi. ​

Góp phần tiện lợi trong lao động

Các sản phẩm và không gian làm việc được thiết kế công thái học thường có khả năng điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và thể trạng của từng cá nhân. Điều này tạo ra sự tiện lợi, giúp người lao động dễ dàng thích nghi và làm việc hiệu quả hơn.

Giảm chi phí

Đầu tư vào thiết kế công thái học có thể giảm thiểu chi phí liên quan đến chấn thương lao động và các vấn đề sức khỏe khác. Bằng cách ngăn ngừa các bệnh nghề nghiệp và giảm thiểu thời gian nghỉ ốm, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí y tế và tăng lợi nhuận.

Đảm bảo an toàn lao động

Áp dụng ergonomic trong thiết kế không gian và công cụ lao động giúp giảm thiểu rủi ro tai nạn và chấn thương tại nơi làm việc. Việc này không chỉ bảo vệ người lao động mà còn tạo ra môi trường làm việc an toàn và chuyên nghiệp hơn.

Các ứng dụng của Ergonomic trong cuộc sống

Ergonomic được áp dụng rộng rãi trong thiết kế nội thất văn phòng, đặc biệt là bàn ghế làm việc và các phụ kiện đi kèm như chuột, bàn phím,… nhằm đảm bảo sự phù hợp với vóc dáng và tư thế ngồi của người sử dụng.

Bàn nâng hạ thông minh

Bàn nâng hạ thông minh cho phép người dùng điều chỉnh độ cao linh hoạt, đảm bảo tư thế làm việc thoải mái nhất. Nhờ khả năng thay đổi độ cao, bàn giúp giảm áp lực lên cổ và vai, đồng thời hỗ trợ chuyển đổi giữa tư thế ngồi và đứng, giúp hạn chế các vấn đề về xương khớp, đau lưng hay béo phì do ngồi lâu.

Chuột công thái học

Chuột công thái học được thiết kế để phù hợp với hình dạng tự nhiên của bàn tay, giúp giảm thiểu căng thẳng lên cổ tay và ngón tay. Nhờ thiết kế tối ưu, chuột giúp hạn chế các tổn thương liên quan đến cơ và gân như viêm khớp, viêm gân hay hội chứng ống cổ tay, đồng thời mang đến trải nghiệm sử dụng thoải mái hơn.

Kê cổ tay công thái học

Kê cổ tay công thái học hỗ trợ duy trì tư thế cổ tay đúng, giảm áp lực và ngăn ngừa đau mỏi khi sử dụng chuột và bàn phím. Phụ kiện này đặc biệt hữu ích cho những người làm việc văn phòng trong thời gian dài.

Giá đỡ màn hình

Giá đỡ màn hình giúp điều chỉnh độ cao và góc nhìn của màn hình máy tính sao cho phù hợp với tầm mắt, giảm thiểu tình trạng khom lưng hoặc cúi đầu quá mức. Điều này không chỉ giúp người dùng làm việc thoải mái hơn mà còn giảm nguy cơ đau mỏi vai gáy, lưng và mắt khi sử dụng máy tính trong thời gian dài.

Ghế công thái học (Ergonomic)

Ghế công thái học được thiết kế với khả năng điều chỉnh linh hoạt về độ cao, độ xoay, độ nghiêng và hỗ trợ thắt lưng, giúp người dùng duy trì tư thế ngồi chuẩn. Nhờ vào thiết kế ôm sát cơ thể, ghế giúp giảm áp lực lên cột sống, hạn chế nguy cơ đau lưng, đau hông và các vấn đề liên quan đến hệ cơ xương.

Kê chân thái học

Kê chân công thái học là phụ kiện hỗ trợ đặt chân khi ngồi làm việc, giúp giảm áp lực lên các cơ và gân ở phần dưới cơ thể, giúp tuần hoàn máu tốt hơn. Nhờ vào thiết kế công thái học, sản phẩm giúp hạn chế tình trạng tê bì, sưng phù hay nhức mỏi chân khi phải ngồi làm việc trong thời gian dài.

Kết luận

Thiết kế công thái học (Ergonomic) không chỉ là một xu hướng mà còn là một giải pháp quan trọng giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc. Với việc áp dụng các nguyên tắc công thái học vào không gian sống và làm việc, người dùng có thể bảo vệ sức khỏe, giảm căng thẳng cơ bắp, tăng hiệu suất lao động và tối ưu hóa sự thoải mái.

Từ bàn ghế, chuột, bàn phím đến các thiết bị hỗ trợ khác, mỗi sản phẩm công thái học đều góp phần giảm thiểu các nguy cơ về xương khớp, cột sống và thị lực, đồng thời tạo điều kiện làm việc thuận lợi và an toàn hơn. Đầu tư vào thiết kế công thái học không chỉ mang lại lợi ích trước mắt mà còn giúp duy trì sức khỏe lâu dài, tạo nên môi trường làm việc hiệu quả.