Các bước sa thải nhân viên và quy định đền bù theo luật

Sa thải nhân viên cần phải có điều kiện gì, quy trình sa thải nhân viên đúng luật là như thế nào, mẫu văn bản sa thải người lao động ra sao. Tất cả sẽ được nội thất Govi bật mí trong bài viết dưới đây:

Sa thải là gì? Điều kiện sa thải người lao động

Trong doanh nghiệp hay tổ chức thì cụm từ sa thải không còn quá xa lạ. Vậy khi nào nhân viên, người lao động bị sa thải và điều kiện để sa thải người lao động là gì?

Sa thải là gì?

Sa thải tên tiếng Anh là Layoff, là hình thức kỷ luật tại các doanh nghiệp, tổ chức dành cho người lao động, nhân viên. Sa thải ở đây có thể là đình chỉ tạm thời hoặc cũng có thể là chấm dứt vĩnh viên hợp đồng lao động. Nói nôm na thì nhân viên, người lao động khi bị sa thải tức là bị mất chức, cách chức, đuổi việc.

Thông thường doanh nghiệp tiến hành sa thải nhân viên khi nhân viên đó vi phạm kỷ luật lao động, sai phạm nội quy, có các hành vi gây thiệt hại về tài sản, hình ảnh và lợi ích của công ty. Trước khi có quyết định sa thải thì người lao động, nhân viên sẽ phải trải qua các hình thức kỷ luật khác như bị cảnh cáo, xử lý kỷ luật, kéo dài thời hạn được tăng lương, giáng chức… Người lao động sẽ bị nhận đơn đuổi việc từ phía doanh nghiệp.

Điều kiện để sa thải người lao động

Về điều kiện để sa thải nhân viên đúng luật đã được quy định rất rõ trong điều 125 bộ luật lao động năm 2019. Theo đó khi mà người lao động vi phạm một trong những điều sau thì doanh nghiệp có quyền kỷ luật sa thải, cụ thể:

• Người lao động tham ô, trộm cắp, đánh bài bạc hoặc sử dụng ma túy tại nơi làm việc.
• Người lao động đánh nhau, gây thương tích, có hành vi quấy rối tình dục nơi làm việc.
• Người lao động xâm phạm về quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp, đánh cắp và làm lộ các thông tin bí mật về kinh doanh, công nghệ của doanh nghiệp.
• Người lao động bị sa thải khi có các hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản, hình ảnh, lợi ích doanh nghiệp.
• Người lao động tự ý nghỉ việc không có lý do chính đáng trong 5 ngày liên tiếp trong 1 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 1 năm.
• Người lao động đang trong thời gian chịu hình thức xử lý kỷ luật lao động nhưng vẫn tái phạm lỗi.

Quy trình sa thải nhân viên đúng luật

Việc sa thải nhân viên hay xử lý nhân viên vi phạm kỷ luật tại các doanh nghiệp cần đảm bảo đúng luật: đúng trình tự, thủ tục mà pháp luật đưa ra. Điều này được quy định rất rõ trong Điều 122 Bộ luật lao động 2019, Điều 70 Nghị định.

Về thời gian thực hiện, trước khi đưa ra quyết định sa thải chính thức nhân viên thì các đơn vị doanh nghiệp cần có thời gian để đưa ra đánh giá và nhận xét. Trong trường hợp vi phạm thông thường thì thời gian là 6 tháng kể từ ngày nhân viên vi phạm; trường hợp nhân viên sai phạm các vấn đề liên quan đến tài chính, tài sản, bí mật doanh nghiệp thì thời gian là 12 tháng từ thời điểm vi phạm…

Dưới đây là quy trình sa thải nhân viên đúng luật mà các doanh nghiệp nên nắm rõ để tránh vi phạm quy định pháp luật trong việc sử dụng người lao động:

Bước 1: Xác nhận hành vi vi phạm của người lao động

Trong trường hợp đơn vị doanh nghiệp phát hiện người lao động đang diễn ra hành vi vi phạm thì lập tức tiến hành lập biên bản. Nếu trong trường hợp hành vi sai phạm đã diễn ra thì doanh nghiệp cần thu thập bằng chứng về sai phạm của người lao động.

Bước 2: Họp xử lý kỷ luật

Khi đã xác nhận được rằng người lao động có hành vi sai phạm thì doanh nghiệp cần tổ chức cuộc họp để tiến hành xử lý kỷ luật sa thải.

Trước buổi họp: Doanh nghiệp cần thông báo thời gian, địa điểm, nội dung tiến hành và thông tin của người lao động sai phạm trước ít nhất 5 ngày.

Trong buổi họp: cần tiến hành kiểm tra số lượng thành phần tham dự cuộc họp đã đủ chưa, nếu chưa đủ thì cuộc họp chưa thể diễn ra. Doanh nghiệp cần đưa ra được các bằng chứng chứng minh sai phạm của người lao động. Buổi xử lý kỷ luật này cần lập biên bản và các thành viên tham gia cuộc họp sẽ thông qua biên bản này và có đủ chữ ký của mọi người.

Bước 3: Chính thức ban hành quyết định sa thải nhân viên

Dựa vào biên bản kỷ luật sa thải, lãnh đạo – người có thẩm quyền sẽ ban hành quyết định sa thải đối với nhân viên có hành vi sai phạm. Lưu ý quyết định này cần được ban hành trong thời hiệu xử lý kỷ luật lao động.

Bước 4: Công bố sa thải người lao động

Văn bản, giấy tờ quyết định sa thải nhân viên sẽ được gửi đến người lao động hoặc người đại diện của lao động.

Mẫu quyết định sa thải nhân viên

Mẫu quyết định sa thải nhân viên, quyết định chấm dứt hợp đồng lao động hoặc quyết định thôi việc là văn bản hành chính – lao động rất quan trọng đối với doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp làm sai mẫu quyết định này thì rất dễ bị kiện tụng, không ít trường hợp doanh nghiệp phải thu hồi hoặc hủy bỏ quyết định sa thải nhân viên vì đã ban hành không đúng quy định pháp luật. Bên cạnh mẫu quyết định này thì một số doanh nghiệp sẽ gửi cho nhân viên sai phạm thư cho nghỉ việc.

Mẫu quyết định sa thải nhân viên chuẩn

Dưới đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các doanh nghiệp cách viết mẫu quyết định sa thải nhân viên chuẩn chỉ nhất. Doanh nghiệp sẽ dựa trên các thông tin này để lập ra mẫu quyết định sa thải cho nhân viên của doanh nghiệp mình trong trường hợp họ sai phạm. Cụ thể:

QUYẾT ĐỊNH

XỬ LÝ KỶ LUẬT LAO ĐỘNG

(V/v: Sa thải ông Nguyễn Văn A)

– Căn cứ quy định tại Bộ Luật lao động nước CHXHCN Việt Nam và các văn bản hướng dẫn thi hành.

– Căn cứ Nội quy lao động và các quy định của Công ty …………………

– Căn cứ kết quả phiên họp xử lý kỷ luật lao động ông Nguyễn Văn A ngày …….-…..-20…..

TỔNG GIÁM ĐỐC CÔNG TY….

QUYẾT ĐỊNH

Điều 1: Sai phạm và hình thức kỷ luật ông Nguyễn Văn A

Ông Nguyễn Văn A là trưởng phòng Công ty …

Theo kết quả phiên họp xử lý kỷ luật lao động tiến hành ngày… tháng… năm…, Công ty …… kết luận trong thời gian làm việc tại công ty, ông Nguyễn Văn A đã có những sai phạm sau đây: (Tiến hành Liệt kê những sai phạm, đánh đầu mục 1, 2, 3, 4 rõ ràng).

Do vậy, công ty … quyết định áp dụng hình thức kỷ luật sa thải đối với ông Nguyễn Văn A.

Điều 2: Hiệu lực của quyết định

Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Mọi quyền lợi, nghĩa vụ có liên quan của ông Nguyễn Văn A được công ty giải quyết đến ngày… tháng… năm.

Chậm nhất trước ngày… tháng… năm…, ông Nguyễn Văn A có trách nhiệm bàn giao công việc, giấy tờ sổ sách cho công ty, hoàn trả lại công ty những tài sản mà công ty giao cho ông sử dụng làm việc trước đây.

Ông Nguyễn Văn A và các bộ phận liên quan có trách nhiệm thi hành theo quyết định này, thực hiện và hoàn tất các thủ tục hành chính, pháp lý theo đúng quy định của pháp luật.

Lưu ý khi lập mẫu quyết định sa thải nhân viên

• Thứ nhất, hình thức và nội dung của biên bản mẫu sa thải người lao động cần đảm bảo rõ ràng và chính xác đến từng chi tiết (ngày, tháng, tên người vi phạm, các lỗi vi phạm…). Quyết định này cần được ký bởi người đại diện theo pháp luật công ty. Mẫu quyết định sa thải nhân viên tốt nhất nên ngắn gọn, súc tích, không dài lê thê, lan man.
• Thứ hai, quyết định sa thải nhân viên cần tuân thủ đúng quy tắc soạn thảo của văn bản hành chính có quốc hiệu và tiêu ngữ rõ ràng.

Trách nhiệm bồi thường khi sa thải nhân viên trái pháp luật

Nếu doanh nghiệp sau khi giải quyết khiếu nại hoặc tranh chấp lao động bị kết luận là sa thải nhân viên trái pháp luật thì doanh nghiệp cần có trách nhiệm và nghĩa vụ bồi thường như sau:

• Doanh nghiệp buộc phải nhận người lao động trở lại làm việc theo hợp đồng ký kết trước đó và phía bên doanh nghiệp sẽ cần chịu trách nhiệm trả lương, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong thời gian người lao động không được làm việc. Đồng thời người lao động sẽ nhận được ít nhất 2 tháng lương theo đúng hợp đồng lao động.
• Nếu doanh nghiệp không muốn nhận lại nhân viên, người lao động thì bên cạnh những khoản tiền doanh nghiệp cần trả cho nhân viên theo quy định, trợ cấp thôi việc thì doanh nghiệp cần trả thêm cho người lao động ít nhất 2 tháng tiền lương như trong bản hợp đồng.

Quy định đền bù khi công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng

Điều 3 Bộ luật Lao động 2019 quy định rất rõ công ty có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng với người lao động trong các trường hợp:

• Người lao động liên tục, thường xuyên không hoàn thành công việc được giao.
• Người lao động bị tai nạn ốm đau đã điều trị từ 6 – 12 tháng liên tục trở lên nhưng chưa khôi phục khả năng lao động.
• Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật
• Người lao động vắng mặt tại công ty sau thời gian quy định.
• Người lao động tự ý bỏ việc, nghỉ việc không có lý do chính đáng từ 5 ngày liên tục trở lên.
• Người lao động thiếu trung thực khi cung cấp thông tin làm ảnh hưởng đến việc tuyển dụng của doanh nghiệp.
• Yếu tố khách quan như bệnh dịch, thiên tai, thu hẹp sản xuất… khiến doanh nghiệp buộc phải cắt giảm nhân sự.

Trường hợp hợp đồng lao động của nhân viên là vô thời gian, nếu doanh nghiệp đơn phương chấm dứt hợp đồng thì người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc và bảo hiểm thất nghiệp (nếu đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 1 năm trở lên). Số tiền trợ cấp thôi việc sẽ dựa trên thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp.

Những câu hỏi thường gặp khi sa thải nhân viên

Xung quanh vấn đề sa thải người lao động thì có rất nhiều thắc mắc được bạn đọc quan tâm, cùng tìm hiểu nhé!

Câu 1: Công ty sa thải trái luật là thế nào?

Công ty được coi là sa thải trái luật khi sa thải không báo trước, không đúng trình tự và thủ tục. Sa thải nhân viên trong thời gian họ đang nghỉ ốm đau, nghỉ điều dưỡng; họ đang nghỉ việc có xin phép; họ đang trong thời gian bị tạm giam, giam giữ, họ không vi phạm bất cứ quy định nào của doanh nghiệp…

Câu 2: Khi nào tự ý bỏ việc mà không bị sa thải?

Trong trường hợp nhân viên tự ý bỏ việc liên tiếp 5 ngày trong tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong năm nhưng không bị sa thải khi có những lý do chính đáng như: dịch bệnh, thiên tai, hỏa hoạn, người thân hoặc bản thân bị bệnh (có giấy xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh theo quy định pháp luật).

Câu 3: Điều kiện hưởng trợ cấp thôi việc là gì?

Khi sa thải nhân viên, người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc khi:

• Người lao động đã có thời gian làm việc liên tục trong vòng 12 tháng trở lên trước khi nghỉ việc.
• Người lao động và người sử dụng lao động chấm dứt hợp đồng lao động theo đúng quy định pháp luật: hết hạn hợp đồng, hai bên thỏa thuận chấm dứt hợp đồng, người lao động hoàn thành đầy đủ công việc theo hợp đồng).
• Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái với quy định pháp luật.
• Người lao động bị chết hoặc đã mất hành vi dân sự.

Câu 4: Trường hợp nào không được hưởng trợ cấp thôi việc?

Người lao động sẽ không nhận được hưởng trợ cấp thôi việc trong các trường hợp: họ tự ý đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động; họ nghỉ làm việc liên tục 5 ngày trở lên trong 1 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong một năm mà không có lý do chính đáng; họ bị kết án tù tội, bị tử hình hoặc cấm thực hiện công việc; người lao động đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo luật pháp quy định.

Qua bài viết doanh nghiệp đã nắm được thủ tục, quy trình sa thải nhân viên đúng pháp luật. Doanh nghiệp nên tuân thủ đúng trình tự, các bước sa thải người lao động theo luật để tránh kiện tụng và tranh chấp về sau.

Xem thêm:

• Tham khảo 20 trang web tuyển dụng uy tín, chất lượng