Gỗ lim xanh: Nhận biết, đặc điểm và ứng dụng trong đời sống

Một trong những tài nguyên quý giá mà rừng mang lại cho chúng ta chính là nguồn gỗ dồi dào. Và trong số đó có rất nhiều loại gỗ quý, có giá trị và được ứng dụng rất nhiều. Gỗ lim xanh là một trong những loại gỗ đang được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam, đặc biệt là ứng dụng trong lĩnh vực nội thất, xây dựng. Vậy gỗ lim xanh là gì? Đặc điểm, của gỗ lim xanh như thế nào? Chúng có bao nhiêu loại, cách nhận biết ra sao? Cùng Govi tìm hiểu qua bài viết này.

Gỗ lim xanh là gì, cây lim xanh nhìn như thế nào?

Gỗ lim xanh hay còn gọi là gỗ lim ta, chúng có tên khoa học là Erythrophleum fordii. Là một loại thực vật thuộc chi lim xanh, họ đâu, bộ thực vật đậu. Cây lim xanh là loại cây gỗ lớn, cây trưởng thành có độ cao trên 30m. Thân cây gỗ thẳng, tròn, gốc có bạnh nhỏ. Vỏ cây có màu nâu, vỏ bên trong màu đỏ, nhiều nốt sần màu nâu nhạt, sau bong thành mảng hoặc vảy sần.

Nếu cây lim xanh mọc lẻ thì thường phân cành khá thấp, cành non màu xanh lục. Lá kép lông chim 2 lần mọc cách, có 3-4 đôi cuống cấp 2. Hoa tự hình chùm kép. Hoa lưỡng tính gần đều. Quả đậu hình trái xoan thuôn. Hạt dẹt màu nâu đen, xếp lợp lên nhau, vỏ hạt cứng, dây rốn dày và to gần bằng hạt.

Cây lim xanh mọc tương đối chậm, mặc dù cây ưa sáng nhưng khi còn nhỏ lại ưa bóng. Cây lim xanh sống phù hợp với những nơi có đất sét, đất sét pha dày, khí hậu nhiệt đới gió mùa. Cây phân bố chủ yếu ở những khu rừng Việt Nam, Đài Loan và Trung Quốc. Đây là lí do mọi người gọi cây lim xanh là lim ta để phân biệt với lim Nam Phi, lim Lào,…

Tại Việt Nam cây lim xanh được trồng nhiều ở Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Quảng Bình,.. Hiện nay, cây lim xanh là loại thực vật được bảo vệ ở mức độ nguy cấp trong sách đồ thế giới cũng như sách đỏ Việt Nam. Vì thế nên nghiêm cấm các hành vi cưa gỗ tái phép.

Một số cây nấm mọc từ rễ hoặc gốc của cây lim xanh này được gọi với cái tên là nấm lim xanh rất quen thuộc.

Hiện nay gỗ lim xanh có mấy loại?

Hiện nay trên thị trường được chia thành 2 loại: gỗ lim xanh Việt Nam và gỗ lim xanh nhập khẩu: Lào, Campuchia, Nam Phi.

Gỗ lim Việt Nam

Gỗ lim xanh Việt Nam được trồng chủ yếu ở Thanh Hóa có đặc tính chịu lực tốt, vân gỗ có dạng xoắn đẹp khi để lâu dưới bùn sẽ có màu đen.

Gỗ lim xanh nhập khẩu

• Gỗ lim xanh Nam Phi: có tỉ trọng rất cao, tính ổn định tốt hơn gỗ lim Lào nên được ứng dụng trong sản xuất thực tế.
• Gỗ lim xanh Campuchia: Là loại gỗ cứng và có khả năng chống ăn mòn rất tốt. Gỗ lim xanh Campuchia thuộc thân gỗ lớn họ Fabaceae, chi Erythrophleum được mọc tại các khu rừng nhiệt đới ở Campuchia.
• Gỗ lim xanh Lào: Vân gỗ của gỗ lim Lào mịn hơn và tuổi thọ cũng cao hơn gỗ lim Nam phi. Trước khi phun màu gỗ lim xanh lào có màu sậm hơn, sáng bóng.

Gỗ lim xanh có tốt không? Ưu nhược điểm của gỗ lim xanh

Gỗ lim xanh được đánh giá cao về chất lượng cũng chính vì vậy chúng được ứng dụng rộng rãi trong ngành xây dựng, nội thất. Cùng tìm hiểu chi tiết về ưu, nhược điểm của loại gỗ này để có đánh giá về gỗ lim xanh nhé!

Ưu điểm của cây gỗ lim xanh

• Gỗ lim xanh nổi tiếng về độ cứng, chắc và nặng.
• Có độ bền, tuổi thọ cao nhờ đặc tính không hề bị mối mọt, có sức tải, khả năng chịu lực nén tốt. Nhiều công trình được làm từ gỗ lim xanh có niên đại tới hàng trăm năm.
• Không hề bị nứt nẻ, cong vênh hoặc biến dạng trong quá trình sử dụng hay dưới tác động của thời tiết.
• Có tính thẩm mỹ cao, đường vân đồ dạng xoắn đẹp mắt, độc đáo.

Nhược điểm của gỗ lim ta

• Gỗ lim xanh có mùi hắc đặc trưng tạo cảm giác khó chịu.
• Xuất phát từ nguồn gốc quý hiếm, chất lượng tốt nên gỗ lim xanh có giá thành khá cao và ngày càng khan hiếm.
• Do đặc tính rắn và cứng nên việc thi công hơi khó khăn.

Ứng dụng của gỗ lim xanh

Với tính năng ưu việt độ bền tốt, có tuổi thọ sử dụng lâu dài cùng tính thẩm mỹ cao nên gỗ lim xanh được ứng dụng làm trong nhiều lĩnh vực từ xây dựng, kiến trúc,,…

Gỗ lim xanh được biết đến nhiều nhất là dùng để dựng cột, kèo, xà,… cho những công trình đình, chùa… mang yếu tố tâm linh. Nó còn được sử dụng cho các công trình kiến trúc theo lối cổ hoặc tân cổ.

Ngoài ra, với đặc tính cứng, chắc, độ bền cao chúng còn được ứng dụng để đóng tàu, thuyền, làm tà vẹt,… Chúng có thể sử dụng để làm nội thất nhà ở: Cửa gỗ, bàn ghế, lộc bình,… Với chất lượng cao, giá trị lớn đây được xem là dòng sản phẩm cao cấp.

Cách nhận biết lựa chọn gỗ lim xanh

Để lựa chọn được gỗ lim xanh chuẩn cần nắm được một số bí quyết sau:

Phân biệt gỗ lim xanh bằng mùi gỗ đặc trưng

Bất kì loại gỗ nào cũng có mùi đặc trưng, với gỗ lim xanh cũng vậy. Các loại gỗ đã qua chế biến hoặc khối gỗ nguyên thì đều có mùi hương đặc biệt khá hắc. Ban đầu mùi hương này gây cảm giác khó chịu cho người sử dụng.

Tuy nhiên, với những sản phẩm tái chế mùi hương được giảm bớt không còn rõ ràng nữa, bạn nên ghé sát vào sản phẩm để có thể ngửi rõ hơn.

Nhận biết gỗ lim xanh qua màu gỗ, vân gỗ

• Vân gỗ có hình dạng thớ xoắn, dăm thô
• Màu gỗ: Nếu quan sát bạn sẽ thấy lớp vỏ lim xanh có màu nâu, có nhiều nốt sần màu nâu nhạt. Sau khi bong các lớp vẩy đi thì lớp vỏ bên trong của cây có màu đỏ.

Nhận biết gỗ lim qua trọng lượng

Một cách khác để phân biệt gỗ lim xanh khá chuẩn là dựa vào trọng lượng. Gỗ lim xanh được đánh giá khá nặng, chỉ cần cầm trên tay 2 khối gỗ có cùng kích thước bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt.

Cách nhận biết bằng nước vôi trong

Một mẹo khác mà những người trong ngành truyền tai nhau là sử dụng nước vôi trong để phân biệt. Chỉ cần lấy một ít nước vôi trong bỏ lên bề mặt gỗ lim chưa sơn. Nếu 1 tiếng sau gỗ chuyển sang màu đen thâm đen thì đó chính là gỗ lim. Vì đây là gỗ quý nên bạn chỉ nên thử ở một diện tích nhỏ tránh ảnh hưởng tới thẩm mỹ của sản phẩm.

Nhận biết gỗ lim bằng dăm gỗ

Một cách được mọi người sử dụng để nhận biết gỗ lim là qua dăm gỗ. Dăm gỗ của cây lim rất cứng nếu không may bị đâm vào tay sẽ bị đau nhức. Cách thử nghiệm này khá rủi ro nên bạn chỉ cần cho tay tiếp xúc thử độ cứng của dăm để thử độ cứng của dăm để thử độ cứng của sản phẩm. Chúng tôi không khuyến khích sử dụng phương pháp này.

Kết luận 

Gỗ lim xanh không chỉ là một loại gỗ quý mà còn là một phần quan trọng của hệ sinh thái, góp phần bảo vệ môi trường và duy trì sự cân bằng tự nhiên. Hiện nay, cây lim xanh đang ở mức nguy cấp theo Sách Đỏ thế giới và Sách Đỏ Việt Nam, vì vậy, mọi hành vi khai thác, chặt hạ trái phép đều cần bị nghiêm cấm.

Xem thêm:

• Hướng dẫn cách nhận biết cây gỗ trắc
• Gỗ giáng hương có quý không?